پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
پیرچشمی
(Presbyopia)
در پیرچشمی دامنه تطابق چشم فرد به حدی کاهش می یابد که در نزدیک ترین فاصله ی مورد نظر، بینایی واضح و راحتی نخواهد داشت. پیرچشمی بخشی از روند طبیعی افزایش سن می باشد.
در واقع انعطاف پذیری عدسی های چشم کم می شود و سفت می شوند. ماهیچه هایی که عدسی چشم را کنترل می کنند، ضعیف می شوند و توانایی کافی را برای خم کردن و پهن کردن عدسی ها جهت تمرکز نور روی شبکیه نخواهند داشت، در نتیجه چشم برای تمرکز روی اشیاء مشکل پیدا خواهد کرد.
دامنه تطابق چشم به تدریج با افزایش سن کاهش پیدا می کند. پیرچشمی به طور کلی موقعی اتفاق می افتد که دامنه تطابق بیمار کمتر از ۵ دیوپتر باشد. در این جاست که اغلب بیماران علائم را نشان می دهند.
سن شروع پیرچشمی
سن شروع پیرچشمی متفاوت است. بیشتر بیماران تا سن ۴۵ سالگی به اصلاح دید نزدیک، نیاز خواهند داشت.
تحقیقات نشان می دهد که شروع پیرچشمی به عوامل مختلفی مثل نژاد، شرایط آب و هوایی ، تغذیه و عوامل فیزیولوژیک فرد بستگی دارد. به طوری که پیرچشمی در کشورهای اروپایی در سنین ۴۵ تا ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد، در حالی که در کشورهایی مثل هند، عربستان و کوبا در سنین ۴۰ سالگی اتفاق می‌افتد، و یا اینکه سیاه پوستان زودتر از سفید پوستان دچار پیرچشمی می شوند.
طبق تحقیقاتی که در خصوص سن شروع پیرچشمی در شهر تهران به عمل آمده، این سن ۵/۳۷ سالگی مطرح شده است.
پیشگیری از بروز زودرس پیرچشمی
* مصرف انواع میوه ها به خصوص مرکبات و سبزیجات در پیشگیری و به تعویق افتادن زمان ابتلا به این بیماری نقش موثری دارد.
* استفاده از عینک های آفتابی، مصرف آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C، E و روی نیز در پیشگیری از بروز زودرس بیماری پیرچشمی موثر است.
* مصرف سیگار در بروز زودرس بیماری پیرچشمی موثر است.
* استفاده از لامپ های کم مصرف سبب بروز پیرچشمی زودرس می شود.
عوامل خطر پیرچشمی
علاوه بر سن، عوامل خطر دیگری نیز برای پیرچشمی مطرح شده است:
۱ – عارضه ی دوربینی: این عارضه به انعطاف پذیری زیاد عدسی های چشم نیاز دارد. افراد دوربین زودتر از افراد نزدیک بین به پیرچشمی مبتلا می شوند.
۲ – نوع شغل: این هم یک عامل خطر است به ویژه اگر شغلی به دید نزدیک نیاز داشته باشد، مانند نقاشان، فرشبافان و کسانی که با دیکشنری کار می کنند(مترجمان).
۳ – جنس: پیرچشمی در زنان شیوع بیشتری دارد.
۴ – بیماری های چشم، یا تروما و آسیب به عدسی های چشم یا ماهیچه های مژکی می تواند باعث تسریع بروز پیرچشمی شود.
۵ – بیماری سیستمیک: بیماری هایی مانند دیابت و مولتیپل اسکلروز( MS) می توانند بیمار را در معرض خطر پیرچشمی قرار دهند.
۶ – داروها: داروهایی مانند ضدافسردگی ها و آنتی هیستامین ها و همچنین الکل می توانند انعطاف پذیری عدسی چشم را کاهش دهند.
۷ – عوامل جغرافیایی: دمای بالای هوا، مواجهه زیاد با اشعه ماورای بنفش آفتاب و زندگی کردن در نزدیک خط استوا ، افراد در معرض خطر بیشتر ابتلا به پیرچشمی قرار می دهد.
افراد دوربین زودتر از افراد نزدیک بین به پیرچشمی مبتلا می شوند.
علائم پیرچشمی
۱ – دید بیمار در فاصله نزدیک، تار می شود.
۲ – خستگی چشم به هنگام مطالعه
۳- شکایت از سردرد و سرگیجه به هنگام مطالعه
۴ – کنتراست (قدرت تطابق) کم به هنگام مطالعه
۵ – نیاز به نور مستقیم و روشن به هنگام مطالعه
۶- و مهم ترین این ها مشکل در خواندن نوشته های ریز مانند آن چه بر روی بطری داروها و یا در دفترچه های تلفن نوشته می شود.
درمان پیرچشمی
اگر چه روشی برای درمان پیرچشمی وجود ندارد، ولی چندین روش درمانی است که دید بیمار را بهبود می بخشند و شامل روش:
لیزیک، استفاده از لنزهای تماسی و کراتوپلاستی هدایتی (ck) است، اما به دلیل برگشت پیرچشمی در بیماران، پزشکان این روش ها را توصیه نمی کنند و بیشتر پزشکان معتقدند که استفاده از عینک، مطمئن ترین روش برای درمان پیرچشمی است.
گرد آوری کننده : مریم مرادیان نیری- تبیان
