پارسی طب مجله سلامت جسم و روان
نان و بهداشت آن
|
|
نان به عنوان کالایی اساسی و ضروری اهمیت ویژه‌ای در سبد مصرفی خانوارها دارد. غذای اصلی و پایه بسیاری از مردم در کشورهای جهان، که روزانه قسمت اعظم انرژی، پروتئین، املاح معدنی و ویتامین‌های گروه B (تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین) مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. |
نان در دستگاه گوارش نیز نقش مهمی دارد، زیرا به علت ساختار اسفنجی، سطح بزرگی را اشغال کرده و همین امر موجب می‌گردد مواد غذایی که به همراه نان خورده می‌شوند، مانند چربی، گوشت یا پنیر، به صورت جذب سطحی با یکدیگر پیوند برقرار کنند که در اثر آن پراکندگی خوبی برقرار می‌شود؛ بنابراین شرایط لازم برای تجزیه مواد در دستگاه گوارش فراهم می‌گردد.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
تعریف نان
نان به آن دسته از غذاها اطلاق می‌شود که با پختن، بخارپز کردن و یا سرخ کردن خمیری متشکل از آرد و آب تهیه می‌شود. به بیشتر خمیرها نمک هم افزوده شده و معمولاً از یک مخمر (خمیر ترش) نیز استفاده می‌شود. با توجه به نوع نان، موادی نظیر روغن، ادویه‌جات هم کاربرد دارد. از آرد گندم به لحاظ داشتن گلوتن مناسب و کافی در تهیه نان استفاده می‌گردد.
ضرورت اصلاح الگوی مصرف نان
امروزه میزان دور ریز نان (ضایعات نان) در بخش نان مصرفی (حدود ۳۰درصد)، در مقایسه با استانداردهای جهانی در حد غیرقابل قبول است و دلایل این دور ریز به ضایعات در مرحله تولید گندم، آرد، نان و سپس ضایعات در مرحله مصرف برمی‌گردد. ادامه روند فعلی برای دولت و جامعه اقتصادی مقرون به صرفه نیست. نان‌های صنعتی به دلیل شکل پخت، حجیم بودن و فرآوری شدن آردشان با سلایق مصرف‌کنندگان سازگاری بیشتری داشته و تقریباً دور ریز ندارند. امید است با شناخت و آگاهی از ویژگی‌های نان خوب و رعایت نکات مهم هنگام خرید و نگهداری نان، گامی در جهت سلامت خانواده برداشته شود.
ویژگی‌های یک نان خوب
|
ظاهر خوب |
نان باید کاملاً برشته و پخته شده باشد و در سطح آن سوختگی مشاهده نگردد. |
|
طعم مناسب |
دارای طعم، مزه و بوی خوشایند و بدون جوش‌شیرین باشد. |
|
بافت مناسب |
بافت نرم و یکنواخت ناشی از تخمیر با خمیرمایه داشته و قابلیت برش‌پذیری مطلوبی داشته باشد. |
|
مغذی بودن نان |
نان‌هایی که با آردهای کامل و سبوسدار تهیه می‌شوند، نسبت به نان‌های تهیه‌شده با آرد سفید به مراتب ارزش غذایی بالاتری دارند و مصرف روزانه آنها مقداری از نیاز بدن به املاح، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را تامین می‌کند. |
نکات مهم در انتخاب و خرید نان
از خرید نان‌های بسته‌بندی شده بدون مجوز از سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه مواد غذایی خودداری کنید.
از خرید و مصرف نان‌های سوخته یا بیات اجتناب نمایید.
از واحدهای نانوایی که هنوز جوش‌شیرین و نمک زیاد برای عمل‌آوری سریع خمیر و تقویت آرد استفاده می‌کنند، نان نخرید
جوش شیرین و نان و بهداشت آن و سلامت مصرف کنندگان
|
پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که کم‌خونی، پوکی استخوان، سوءهاضمه، افسردگی و بی‌حالی از جمله عوارضی هستند که مصرف روزانه نان‌های حاوی جوش‌شیرین در انسان ایجاد می‌کند. جوش‌شیرین با اتصال به آهن و کلسیم موجود در خون به تدریج این دو عنصر حیاتی را از بدن حذف کرده و خون‌سازی و استحکام استخوان‌ها را از بین می‌برد. علاوه بر این، سبب می‌شود محیط دستگاه گوارش و معده قلیایی شده و در نتیجه عمل هضم به خوبی انجام نگیرد. |
|
همچنین استفاده درازمدت آن موجب رسوب کلسیم در کلیه و در نهایت نارسایی تدریجی کلیه می‌شود. بنابراین، باید جوش‌شیرین به طور کامل از فرایند تهیه نان حذف و خمیر با جایگزین مناسب (خمیرمایه) تهیه شود.
توصیه‌های بهداشتی برای نگهداری طولانی مدت نان
|
|
به نان تازه و داغ کمی فرصت دهید تا خنک شود. |
- از جمع‌آوری نان‌های داغ در داخل کیسه‌های نایلونی خودداری کنید،
- زیرا این عمل باعث می‌شود که نان به صورت خمیر درآید و دور ریز نان افزایش یابد.
- تا آنجا که می‌توانید نان تازه مصرف کنید،
- و از خرید بیش از اندازه نان، بپرهیزید.
- خرید بیش از حد نان یعنی اسراف، یعنی ضایعات زیاد نان و خسارت‌های جدی به سرمایه‌های ملی.
