مهاجرت: بهترین مقاصد مهاجرت کدامند؟ (بخش اول: مهاجرت، دلایل و موانع)

مهاجرت به معنای جابه‌جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر برای کار یا زندگی است. مردم معمولاً به دلیل دور شدن از شرایط یا عوامل نامساعد دورکننده‌ای مانند فقر، بیماری، مسائل سیاسی، کمبود غذا، بلایای طبیعی،جنگ، بیکاری و کمبود امنیت مهاجرت می‌کنند.

از آنجا که امروزه با توجه به افزایش مشکلات اقتصادی، تمایل ایرانیان به زندگی در کشورهای دیگر افزایش یافته است، و این افزایش از جنبه های مختلف سلامت روان جوامع را تحت تاثیر قرار می دهد، در این مقاله به بررسی علل و تعریف این موضوع می پردازیم و در مقالات بعدی به بهترین مقاصد مهاجرت. تاثیر آن بر سلامت روان جامعه و تنش های وارده خواهیم پرداخت ….

دلیل دوم 

مهاجرت می تواند به دلیل شرایط و عوامل مساعد جذب‌کننده مقصد مانند:

• امکانات بهداشتی بیشتر،
• آموزش بهتر،
• درآمد بیشتر،
• مسکن بهتر،
• و آزادی‌های سیاسی و اجتماعی بهتر نیز باشد.

تعریف مهاجرت

گرچه مهاجرت بشر برای مدت صدها هزار سال وجود داشته و دارد. اما «مهاجرت» در مفهوم مدرن به حرکت و کوچ افراد از یک ملیت- کشور به کشور دیگر، که در آنجا شهروند نیستند، محسوب می‌شود. مهاجرت به‌طور ضمنی به اقامت درازمدت با مهاجرت اطلاق می‌شود، توریستها و بازدید کنندگان موقتی و کوتاه مدت به‌عنوان مهاجر شناخته نمی‌شوند.

موانع 

• موانع مهاجرت فقط مسائل قانونی نیستند، بلکه موارد طبیعی هم خیلی نیرومند هستند.
• مهاجران هنگام ترک کشورشان باید خیلی چیزهای مورد علاقه را از قبیل:
  – خانواده، دوستان، شبکه حمایتی، و فرهنگ خود را ترک کنند.
• آن‌ها هم‌چنین باید دارایی‌های خود را به مقدار زیاد به پول نقد تبدیل کنند که خرج زندگی جدید خود را تأمین کنند.
• وقتی که آن‌ها به کشور جدید می‌رسند با خیلی چیزهای غیرمطمئن و پیش‌بینی نشده مانند:
  – پیدا کردن کار،
  – محلی برای زندگی کردن،
  – قوانین جدید،
  – الگوهای فرهنگی جدید،
  – زبان جدید یا مسائل مربوط به لهجه زبانی،
  – احتمالاً فاشیسم و نژادگرایی و سایر رفتارهای مخالف خود و خانواده خود مواجه می‌شوند.

آمار مهاجرت ایرانیان

با خروج سالانه بین ۱۵۰ هزار تا ۱۸۰ هزار متخصص تحصیل کرده، ایران به گفته صندوق بین المللی پول در صدر کشورهای جهان در فرار مغزها قرار دارد. این یعنی خروج روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ نخبه از ایران.

 «فرار مغز‌ها در چند سال اخیر ۳۰۰ برابر جنگ ایران و عراق به اقتصاد ایران صدمه زده است».

• مرداد ۱۳۴۴ نتایج بررسی مهاجرت که توسط سازمان ملل انجام شده بود، ایران را از لحاظ مهاجرت اتباع به کشورهای دیگر در ردیف پنج کشور آخر جدول نشان می‌داد (نزدیک به صفر).
• امروزه این ارقام تغییر کرده است. ایران دیگر در رتبه انتهای جدول نیست و برعکس به صدر جدول رسیده است.
• ایرانیان سومین مردمان در جهان هستند که به دنبال مهاجرت هستند.
• شمار جمعیت ایران ۲ برابر شده، اما میزان مهاجران ایرانی به عدد نزدیک به ۷ میلیون نفر یعنی ۱۴۰ برابر رسیده است.
• در این بین حجم خروج نخبگان از کشور نیز قابل تامل است.
• طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، ایران از نظر فرار مغز‌ها در بین ۹۱ کشور جهان مقام اول را از آن خود کرده ‌است.

• سالانه تا ۱۸۰ هزار نفر با تحصیلات عالیه از ایران کوچ می‌کنند.

• بنیاد ملی نخبگان ایران اعلام کرد، ۳۰۸ نفر از دارندگان مدال المپیاد و ۳۵۰ نفر از برترین‌های آزمون سراسری از سال ۸۲ تا ۸۶ به خارج رفته اند.
• همچنین هفته نامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی بیان داشت که، ۹۰ نفر از ۱۲۵ دانش آموزی که در سه سال گذشته در المپیادهای جهانی رتبه کسب کرده‌اند، هم اکنون در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل می‌کنند.
• طبق آمار صندوق بین‌المللی پول هم اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی در آمریکا هستند.
• طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۸۷ روزانه ۱۵ کار‌شناس ارشد، ۴ دکترا و سالانه ۵۴۷۵ نفر لیسانس از کشور مهاجرت کردند.
• در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۵۰ هزار دانشجو تقاضای خروج از کشور را کرده‌اند که بیشترشان دانشجوی دوره دکترا بودند.
• همچنین ۶۴ درصد دانش‌آموزان ایرانی مدال‌آور المپیاد طی ۱۴ سال گذشته از ایران رفته اند.

در مقاله بعدی به معرفی بهترین کشورها برای مهاجرت می پردازیم …

دکتر سارا بخشائی