خالهای پوستی معمولا زائدههایی بیآزار هستند، اما گاهی این خالها مشکلاتی از قبیل سرطان پوست پدید میآورند و از این رو باید مورد توجه قرار گیرند.
خال؛ گاهی زیباست و حتی احساسات لطیف شاعرانه را تحریک میکند، گاهی صاحبش دوستش ندارد و آن را به دست لیزر میسپارد تا از آن هیچ نشانی باقی نماند، اما بدترین حالت آن هنگام است که یک خال سرطانی است یا سرطانی میشود.
در هر حال اولین و عاقلانهترین کار در مواجهه با یک خال پوستی آن است که از بیضرر و زیان بودنش مطمئن شویم. برای انجام این کار هم اولین قدم آن است که مطمئن شویم خال مزبور مادرزادی است و یا تازگی بر روی بدن ظاهر شده است.
در مورد خالهای تازه توصیه اکید آن است که حتما برای معاینهشان به پزشک متخصص پوست مراجعه شود، به خصوص اگر ظاهری مشکوک داشته باشند.
خالهای مادرزادی رابشناسیم
در مورد خالهای مادرزادی، اولین گام تشخیص آنهاست. برای این کار، یک روش ساده وجود دارد. عکسهای نوزادیتان را پیدا و با دقت وارسیشان کنید. خالهای مادرزادی یا ملانوسینیکها، همانطور که از اسمشان پیداست همان خالهایی هستند که از بدو تولد با شما همراه میشوند و البته به ندرت ممکن است پس از تولد نیز در یکی دو سال اول زندگی بهوجود آیند که در این صورت به آنها ملانوسینیکهای تاخیری گفته میشود.
خال ملانوسینیک در واقع حاصل تکثیر خوشخیم سلولهای رنگدانهای اپیدرم است که امکان دارد در نواحی سطحی اپیدرم، درم یا هر دو و در ناحیه تنه، سر، گردن یا هر جای دیگر بدن اتفاق بیفتد.
احتمال به وجود آمدن این خالها معمولا تا ۶ ماهگی جنین وجود دارد. علاوه بر نقش پررنگ وراثت در بروز خالهای مادرزادی، استفاده از برخی داروها و بروز عفونت در بدن مادر ممکن است منجر به یک جهش ژنتیکی و در نتیجه پیدایش این خالها شود. در بسیاری از موارد مشاهده شده است که در سابقه فامیلی افرادی که خال مادرزادی دارند، خال موروثی وجود دارد و میتوان کس دیگری را هم در خانواده یا بستگان وی یافت که خال مادرزادی داشته باشد.
خالهای مادرزادی بر اساس اندازه آنها تقسیمبندی میشوند: اگر اندازه این خالها، زیر ۵/۱ سانتیمترمربع باشد، خال کوچک و اگر بین ۵/۱ تا ۲۰ سانتیمترمربع باشد، خال متوسط و اگر بزرگتر از ۲۰ سانتیمترمربع باشد، خالهای مادرزادی بزرگ نامیده میشوند.
خالهای کوچک و متوسط اغلب گرد یا بیضی شکل و قرینه هستند و در زمان تولد کمی برجستهاند.
اما خالهای بزرگ معمولا سطح بیشتری از بدن را میپوشاند و به طور شایع در ناحیه کمر و باسن قابل مشاهده هستند. حتی گاهی میتوان ظهور این خالها را در ناحیه مودار سر نیز دید.
البته در بسیاری از موارد تعدادی خال کوچک نیز در اطراف ضایعه بزرگ وجود دارند.
خالهای پوستی بزرگ را دریابید
به گفته متخصصان اگر خالهای بزرگ در ناحیه سر و گردن و خط وسط کمر بهویژه روی ستون فقرات واقع شده باشند، خطر درگیری بافتهای اطراف مغز و نخاع بیشتر شده و انجام ام.آر.آی ضروری میشود.
فراموش نکنید که خالهای بزرگ پتانسیل تبدیل به بدخیمی از نوع ملانوم را دارند. حتی در سنین بالاتر بحث درگیری بافت مغز و نخاع مطرح نیست بلکه ممکن است بالا رفتن فشار مایعات مغز و نخاعی نیز در این افراد دیده شود.
درباره ایجاد ملانوم بدخیم ناشی از خالهای مادرزادی، توجه به این نکته ضروری است که احتمال بروز ملانوم با اندازه خال ارتباط نزدیکی دارد و احتمال ابتلا در کسانی که خالهای کوچک و حتی متوسط مادرزادی دارند، بسیار ضعیف است.
خالهای مادرزادی با مساحت بیشتر از ۲۰ سانتیمتر بالاترین خطر را از نظر تبدیل شدن به بدخیمی دارند. البته خالهای غیرعادی و بدشکل نیز شانس زیادی برای تبدیل به ملانوم دارند. ابتلا به این نوع خال میتواند زمینه ارثی داشته باشد و در افرادی که سابقه فامیلی رخداد ملانوم در آنها وجود دارد، احتمال ابتلا به ملانوم بالاست.
در هر صورت در مورد خالها، چه مادرزادی بزرگ و چه خالی که بهتازگی روی بدنتان هویدا شده بهخصوص اگر ظاهر غیرعادی و بدشکلی دارد، مراجعه به یک متخصص پوست را فراموش نکنید.