تداخل غذا و دارو

 

اثر دارو بر میزان جذب مواد غذایی

این اثر از اهمیت بیشتری نسبت به اثر دارو ، روی میزان مصرف غذا برخوردار است زیرا در صورتی که میزان مصرف غذایی بیمار تغییر کند ، خود بیمار متوجه مطلب می شود و در صدد رفع آن بر می آید. اما وقتی شخصی به میزان کافی غذا مصرف کند ولی این غذا در دستگاه گوارش وی جذب نشود، تا ظهور علائم کمبود آن ماده مغذی ، متوجه مطلب نخواهد شد. از آن جا که اکثر دارو ها و مواد غذایی از روده کوچک جذب می شوند از این رو تداخل غذا – دارو در این منطقه معمول است. این تداخلات به مقدار و نوع دارو و غذای مصرفی ، زمان مصرف و مجود بیماری یا سوء تغذیه ارتباط دارد. داروها به ۴ طریق روی مواد غذایی تاثیر می گذارند.

۱- تغییر زمان توقف غذا در دستگاه گوارش

از این دسته داروها می توان ملین ها و مسهل ها را نام برد که با کاهش زمان توقف غذا باعث از دست رفتن موادی مانند کلسیم و پتاسیم می شوند. گاهی خود دارو نیست که باعث اسهال می شود بلکه مواد جانبی که در فراورده های دارویی وجود دارد باعث این عارضه می شود مانند سوربیتول که به طور معمول به فراورده های دارویی اضافه می شود تا پایداری آنها را افزایش دهد . مصرف زیاد این فراورده ها باعث اسهال در بیمار می شود.

۲- اثر روی فعالیت اسیدهای صفراوی دستگاه گوارش

داروهایی مانند کلستیرامین ، کلو فیبرات که برای کاهش کلسترول استفاده می شوند، روی فعالیت اسیدهای صفراوی اثر گذاشته و به دنبال آن جذب چربی ها و ویتامینهای محلول در چربی مختل میشود.

۳- تغییر اسیدیته دستگاه گوارش

داروها با تغییر اسیدیته دستگاه گوارش جذب مواد غذایی را تغییر می دهند مثلا سایمتیدین که در زخم معده و اثنی عشر استفاده می شود ، با کاهش ترشح اسید معده باعث اختلال در جذب ویتامین B12 از غذاها می شود و مصرف طولانی مدت آن میتواند کم خونی به همراه داشته باشد. یا آنتی اسیدهای معده با تغییر اسیدیته معده و چسبیدن به مواد معدنی جذب آنها را مختل میکند. به طور کلی با افزایش اسیدیته معده در جذب کلسیم ، آهن، منیزیم و روی اختلال ایجاد می شود.

۴- صدمات مخاطی

گاهی داروها روی مخاط دستگاه گوارش اثر می گذارند. نمونه ای از این گونه داروها آسپرین و داروهای اسیدی دیگری است که تغییراتی روی مخاط دستگاه گوارش ایجاد ، و جذب مواد معدنی بویژه آهن و کلسیم را دستخوش تغییر میکند. نئومایسین وکلشیسین هم از این دسته مواد هستند و جذب چربی ها ، نیتروژن، لاکتوز، کلسیم، آهن ، سدیم ؛ پتاسیم و ویتامین B12 را دچار اختلال می کنند.

آنچه واضح است این موارد تنها کلیاتی از این موضوع است.