بیماری میگرن

بیماری میگرن : بیش از ۹۰ درصد افراد در طول عمر خود، سردرد را تجربه کرده اند.

اکثر سردردها مدت زمان کوتاهی طول می کشد.

برای مثال، سردردی که به علت یک بیماری عفونی ایجاد می شود، بعد از بهبود این بیماری از بین خواهد رفت. این نوع سردردها معمولا باعث نگرانی نمی شوند؛ چون علت ایجاد آنها مشخص است ؛ اما سردردهایی که چنین علت های مشخصی ندارند، می توانند منجر به نگرانی و اضطراب شوند. خوشبختانه در اکثر موارد، علت ایجاد سردردها، موارد بدی چون وجود تومور مغزی یا سکته مغزی نیستند، بلکه آنها را می توان با عنوان سردردهای خوش خیم عود کننده طبقه بندی کرد این سردردها مسوول ایجاد حداقل سه چهارم سردردها هستند بنابراین شایع ترین نوع سردردی هستند که پزشکان هر روزه با آن مواجه می شوند، اما اگر شرح حال درستی به پزشک ندهید، او از کجا خواهد فهمید که سردرد شما از نوع میگرنی است یا از نوع تنشی و یا بر اثر درد عضلات موضعی سر و گردن ایجاد شده است.

بنابراین بهتر است آگاهی کافی از بیماری میگرن داشته باشید.

بیماری میگرن چیست؟

• میگرن را می توان به صورت سردردهای دوره ای که از ۴ ساعت تا ۷۲ ساعت طول کشیده و همراه با تهوع یا استفراغ است، تعریف کرد.
• بعضی حملات میگرن با یک اورا aver یا پیش درآمد شروع می شود، که معمولا علایم بینایی هستند.
  – این نوع میگرن را میگرن کلاسیک می نامند.
• در بین فواصل حملات میگرن، بیمار هیچ گونه سردرد یا ناراحتی دیگری ندارد.
• سردردهایی که هر روز ایجاد می شوند، میگرن نیستند.
• نام میگرن از کلمه همی کرانیا Hemicrania گرفته شده که به معنی یک طرف سر است، گرچه بعضی سردردهای میگرنی می توانند همه جای سر را هم درگیر کنند.
• میگرن بیشتر از فقط یک سردرد است و سردرد و میگرن لزوما اصلی ترین مشکل نیست.
• اکثر افراد هنگام حملات میگرنی، کاملا بیمار می شوند و نمی توانند به کارهای روزمره شان ادامه بدهند.
• بعضی مبتلایان این بیماری مجبورند در یک اتاق ساکت و تاریک، بی حرکت دراز بکشند، تا حمله میگرنی پایان یابد.
• بعضی از این بیماران نمی توانند حتی فکر غذا خوردن را هم داشته باشند،
  – چون حالشان به هم می خورد، اما بعضی مبتلایان به میگرن با غذا خوردن به تهوعشان پایان می دهند.

خواب آلودگی و رخوت، علامت شایع این بیماری است.

فعالیت و عملکرد طبیعی معده مختل و باعث می شود داروهایی که برای تسکین بیماری میگرن خورده می شود، بخوبی جذب نشوند.

گاهی اوقات یک حمله میگرنی با استفراغ به پایان می رسد، اما در اکثر موارد، سردرد بعد از یک خواب خوب یا بتدریج تسکین می یابد. یک حمله میگرنی می تواند خیلی وحشتناک باشد. بیمارانی که تجربه اختلالات بینایی را به عنوان پیش درآمد حملات میگرنی دارند، از ایجاد دایمی این اختلالات بینایی هراس دارند.

این افراد همچنین از ایجاد یک تومور مغزی یا سکته مغزی می ترسند.

خوشبختانه وجود چنین موارد خطرناکی نادر است و سایر علایم ممکن است قبل از بروز سردرد اتفاق بیفتد. گرچه علایم میگرن باعث بروز مشکلاتی می شوند، اما علایمی نیستند که تهدید کننده حیات باشند و بعد از پایان حملات میگرنی، بدن دوباره به وضعیت طبیعی خود برمی گردد، تا حمله بعدی دوباره شروع شود.

طول مدت حملات بیماری میگرن :

• یک سردرد میگرنی معمولا بعد از ۲۴ ساعت بهبود می یابد.
• با این حال می تواند مدت آن از ۴ ساعت تا ۷۲ ساعت هم طول بکشد.
• اغلب بعد از بهبود سردرد، یک روز هم طول می کشد تا بدن به حالت طبیعی برگردد و خستگی ای که در اثر بیماری ایجاد شده از بین برود، با این حال بعضی افراد، بعد از پایان یافتن یک حمله میگرنی احساس می کنند حالشان حتی از قبل از بروز سردرد بهتر شده است.
• کودکان اغلب دارای حملات میگرنی شدید اما کوتاه مدتی هستند که فقط چند ساعت طول می کشد و بسرعت بهبود می یابد.
• با افزایش سن، از شدت حملات کاسته می شود، اما به طول مدت آن افزوده می شود و پیش درآمد حملات میگرنی نیز بیشتر می شود.

تعداد حملات میگرنی:

تعداد حملات میگرنی در افراد مختلف و حتی در یک فرد در زمانهای مختلف، تفاوت می کند.

حملات میگرنی می توانند ماهی یک تا ۲ بار اتفاق بیفتند، اما در بعضی افراد ممکن است حملات پشت سر هم میگرن به صورت هفته ای یک یا ۲ بار هم اتفاق بیفتد. این حملات می توانند به دنبال چند ماه یا چند سال بهبود کامل هم رخ دهد. به طور کلی بعد از سن ۵۵ سالگی از شدت و تعداد حملات میگرنی کاسته می شود، با این حال همیشه هم این مطلب صدق نمی کند.

عوامل مستعد کننده بیماری میگرن

با وجود این که هنوز پزشکان نمی دانند بعضی افراد به میگرن مبتلا می شوند، اما مشخص شده است که عواملی در شروع حملات میگرنی دخیل هستند. بسیاری از افراد در روزنامه ها یا مجلات خوانده اند یا به آنها گفته شده است که از خوردن موادی مثل پنیر، شکلات یا فلفل خودداری کنند. متاسفانه برای اکثر مبتلایان میگرن، تنها نخوردن چند ماده غذایی برای جلوگیری از بروز حملات میگرنی کافی نیست. این امر بدین دلیل است که عوامل شروع کننده در طی دوره ای از زنان ایجاد می شوند و در ترکیب با سایر موارد، باعث بروز حملات می شوند. بنابراین مثلا وقتی شما از کار روزانه خسته هستید، اگر این نوع موادغذایی را مصرف کنید، دچار حملات میگرنی خواهید شد.

عوامل شروع کننده ممکن است طی چند سال تغییر کنند.

وقتی شما جوان تر هستید، ممکن است استرس و بیخوابی از مهمترین علل شروع کننده حملات میگرنی باشند، اما وقتی سن شما بیشتر می شود، مشکلاتی همچون گردن درد و پشت درد می توانند نقش مهمی را در بروز حملات میگرنی ایفا کنند.

غذاهای خاص

حدود ۲۰ درصد افراد مبتلا به میگرن، اظهار می کنند که خوردن بعضی غذاها باعث شروع حملات میگرنی آنها می شود.

بیشترین غذاهایی که باعث این کار می شوند، عبارتند از:

• شکلات،
• پنیر،
• میوه های ترش و فلفل.

البته این عدم تحمل بعضی غذاها را نباید با آلرژی یا حساسیت غذایی اشتباه گرفت.

بسیاری از افراد بدون این که بدانند با خوردن این غذاها دچار حملات میگرنی می شوند یا خیر، از خوردن این غذاها پرهیز می کنند. هر کسی که فکر می کند، ممکن است با خوردن یک غذای خاص دچار این نوع حملات شود، باید به مدت ۲ ماه از خوردن آن غذا پرهیز کند و با یادداشت کردن سردردهایش در این مدت ببیند که آیا با نخوردن آن غذای خاص تغییری در سردردهایش ایجاد شده است یا خیر. اگر تغییری در تعداد حملات ایجاد نشد، او می تواند از آن غذا استفاده کند و غذای دیگری را به مدت ۲ ماه مصرف نکند و این عمل را برای آن غذای خاص نیز تکرار کند.

خوردن غذای ناکافی:

• نخوردن یک وعده غذا، کم غذا خوردن یا خوردن غذای شیرین می تواند منجر به بروز بیماری میگرن شود.
• خوردن صحیح صبحانه اهمیت زیادی دارد.
• بعضی مبتلایان میگرن با خوردن غذاهای مختصری بین وعده های غذایی از بروز حملات جلوگیری می کنند.
  – زیرا آنها می دانند که گرسنگی می تواند موجب شروع حملات میگرنی شود.

تغییر در الگوی خواب:

• بیخوابی های شبانه، کارکردن بیش از حد و دیرخوابیدن در شب می تواند باعث خستگی بیش از حد و موجب بروز حملات میگرنی شود.
• برعکس، گاهی خوابیدن بیشتر از حد هم می تواند باعث بروز حملات شود.

تغییرات هورمونی در خانمها:

• بسیاری از خانمها بروز حملات میگرنی خود را به دوره های ماهانه قاعدگی شان نسبت می دهند.
• خوردن قرصهای ضدبارداری می تواند باعث تشدید بیماری میگرن شود.
• با این حال، بعضی خانمها با خوردن این قرصها از حملات میگرنی شان کاسته می شود.
• یائسگی مشکل ترین دوره برای خانمهای دچار میگرن است،
• اما تحقیقات کمی درباره اثر هورمون درمانی در این خانمها و ارتباط آن با میگرن انجام شده است.

درد سر و گردن:

• کشیدگی و خستگی عضلات گردن و شانه ها، یک مشکل شایع است.
• بخصوص اگر شما کاری دارید که باید پشت میز بنشینید یا این که مجبورید مسافت زیادی را رانندگی کنید.
• درد موضعی در سر و گردن می تواند باعث سردرد شود و به عنوان یک عامل شروع کننده در حملات میگرنی مطرح شود.
• همان طور که بدن شما پیرتر می شود، در استخوان ها تغییراتی ایجاد می شود و مفاصل دچار آرتریت می شوند.
• در بعضی موارد، مشکلات دندان ها (به خصوص دندان های عقل) و مفاصل فک می تواند باعث تشدید میگرن شود.

تمرینات ورزشی:

• تمرینات سخت ورزشی، بخصوص اگر بدن شما به اندازه کافی ورزیده نباشد، می تواند منجر به شروع حملات میگرنی شود، تمرینات منظم و بدون فشار بیش از حد می تواند به پیشگیری از حملات میگرنی کمک کند.

سفر و مسافرت:

• در مسافرت های طولانی بخصوص اگر در الگوی خواب یا غذاخوردن شما تغییراتی ایجاد می شود، مراقب باشید.
• در این موارد، هیچ گاه عجله نکنید و وقت کافی در نظر داشته باشید و همیشه چیزی برای خوردن همراه داشته باشید، تا در صورت تاخیر در خوردن وعده های غذایی، آنها را مصرف کنید.

استرس و فشار عصبی:

• نگران و هیجان، نقش مهمی را در بروز حملات میگرنی ایفا می کنند،
• اما سایر عوامل شروع کننده میگرن همچون نخوردن یک وعده غذایی یا نخوابیدن به مقدار کافی نیز اغلب همراه با استرس هستند.

سایر عوامل شروع کننده:

• صداهای بلند،
• نورهای شدید و درخشان،
• بوهای شدید،
• تغییرات آب و هوا،
• محیط آلوده و دود آلود و اتاقهای شلوغ و دم کرده مثل سالن سینما،

همگی می توانند در افراد حساس باعث شروع حملات میگرنی شوند.

چرا بعضی افراد دچار میگرن می شوند و بقیه به این بیماری مبتلا نمی شوند؟

درد یک راه طبیعی است که به شما می گوید چیزی اشتباه است و کمک می کند از وارد آوردن آسیبهای بیشتر به بدن خودداری کنیم. بنابراین یک حمله میگرنی شاید به عنوان یک نقش حفاظتی عمل می کند و باعث می شود ما از محیطهای آلوده خارج شویم. به طور کلی این عقیده وجود دارد که در بعضی خانواده ها میگرن بیشتر دیده می شود. معمولا مادرانی که دچار میگرن هستند، دخترانشان هم به این بیماری گرفتار می شوند، اما هنوز ژن خاصی که مسوول بروز میگرن باشد، کشف نشده است.

تشخیص بیماری میگرن

از آنجا که هیچ آزمایش خاصی برای میگرن وجود ندارد و تشخیص براساس شرح حال بیمار و معاینه صورت می پذیرد، تشخیص میگرن مشکل است. سوالاتی از قبیل محل سردرد، تعداد دفعات آن، نوع سردرد و عواملی که باعث شروع سردرد می شوند، می تواند به تشخیص صحیح میگرن کمک کند.

زندگی با میگرن:

بسیاری از افراد، این حقیقت را که آنها دچار میگرن هستند را از دوستان، خانواده و همکارانشان مخفی می کنند، که اغلب به این خاطر است که می ترسند به عنوان یک فرد بیمار عصبی یا روانی از طرف آنها تلقی شوند. میگرن می تواند هنگام بروز حملات، باعث مختل شدن زندگی مبتلایان شود که تا قبل از بروز حمله هیچ گونه مشکلی نداشته اند. برای افراد سالمی که تا حالا با فرد مبتلا به میگرن برخورد نداشته اند، مشکل است که وسعت و شدت حملات سردرد را در افراد مبتلا به این بیماری درک کنند. با وجود این که هیچ معالجه قطعی برای میگرن کشف نشده است، اما برای کنترل میگرن راههای مختلف دارویی و غیردارویی وجود دارد.

میگرن یک مشکل فردی است و آن چیزی که برای درمان میگرن شما مناسب است، ممکن است برای درمان میگرن فرد دیگری مناسب نباشد. ابتدا برای حل مشکلاتتان از راههای ساده شروع کنید. اگر تغییری در خودتان احساس نکردید، با پزشکتان مشورت کنید.

گاهی اوقات ممکن است برای بررسی های بیشتر، نیاز به رفتن به نزد پزشک متخصص داشته باشید.

راههای پیشگیری از بروز حمله بیماری میگرن

با دانستن این که چه چیزهایی می توانند باعث بروز بیماری میگرن شما شوند، می توانید با انجام ندادن آنها، از شدت یا تعداد حملات خود، کم کنید. یک دفتر یادداشت تهیه کنید و به دقت زمان و تمام مسائلی که قبل یا هنگام حمله رخ می دهند را یادداشت کنید. شما باید نوشتن عوامل شروع کننده در این دفتر یادداشت را تا هنگامی که حداقل ۵ حمله میگرنی رخ دهد، ادامه دهید. سپس با مطالعه این دفترچه ببینید که چه چیزهای مشترکی در هر بار حمله میگرنی اتفاق می افتد. اکنون می توانید با پرهیز از کارهایی که به نظر شما باعث بروز حملات می شوند، ببینید که آیا واقعا آنها مسوول بروز بوده اند یا خیر.

اگر حملات میگرن شما به طور منظم در ساعات نزدیک ظهر یا عصرها رخ می دهند، احتمالا به علت گرسنگی هستند، بنابراین سعی کنید که با خوردن وعده های کوچک غذایی در بین وعده های اصلی، از گرسنه شدنتان جلوگیری کنید. اگر شبها شام زود می خورید و وقتی صبحها از خواب بلند می شوید، دچار حملات میگرن می شوید، احتمالا به علت گرسنگی است. بنابراین سعی کنید شبها قبل از این که به رختخواب بروید، غذای مختصر بخورید تا صبح با گرسنگی از خواب بلند نشوید. خوردن بعضی غذاها مثل شکلات، میوه های ترش، لبنیات و فلفل می توانند به عنوان عوامل شروع کننده میگرن مطرح باشند.

درمان بیماری میگرن

• احساس خستگی، خمیازه کشیدن، انجام کارها با بی دقتی و تحریک پذیری یا زودرنجی از علایم شایع پیش درآمد هستند.
• سایر علایم عبارتند از:
  – احساس تشنگی،
  – گرفتگی عضلات گردن و حساسیت بیش از حد نسبت به نور و صدا.
  – بعضی علایم پیش درآمد ممکن است به اشتباه به عنوان یک عامل شروع کننده میگرن فرض شوند.
• شناسایی این نشانه های پیش درآمد می تواند بسیار مفید باشد و با پرهیز از عوامل شروع کننده میگرن در این زمان، می توان از بروز حمله جلوگیری کرد.