بیمارستان مجازی

اشتغال در زمینه سلامت روزبروز بخش وسیع‌تری از زندگی ما را فرا می‌گیرد و خود به صورت نوعی صنعت به نام صنعت سلامت مطرح می‌شود. بیمارستان مجازی یک وسیله‌ای برای دستیابی به سلامت جهانی است. ‏

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از مجله مهندسی پزشکی ، بیشتر بیمارستان‌های با هر وسعت و اندازه‌ای مجهز به شبکه اینترنتی هستند. این وب سایت‌های اینترنتی در ارائه اطلاعات پزشکی بسیار متفاوت عمل می‌کنند. با توجه به گستردگی در امر تشخیص و درمان و تخصصی شدن بیمارستان‌ها قطعا خدمات ارائه شده متفاوت است لذا اطلاعات مندرج در سایت‌های اختصاصی نیز تخصصی خواهد بود. در بیمارستان مجازی همه افراد در هر نقطه از دنیا قادرند اطلاعات پزشکی، پیشنهادات و حتی دارو‌ها را از طریق اینترنت جستجو کرده و استفاده کنند.

تعاریف
یک بیمارستان مجازی در واقع سیستم اطلاعاتی کاربردی است که براساس مدل‌سازی سه بعدی یک بیمارستان واقعی طراحی شده است. این امر برای آشنایی بیماران با بیمارستانی است که قرار است در آنجا تحت درمان قرار گیرند. به بیانی دیگر بیمارستان مجازی یک محیط الکترونیکی است که پزشکان و اساتید علوم پزشکی قادرند تیم پزشکی را تحت آموزش قرار دهند و این تیم حتی می‌تواند خارج از آن کشور نیز باشد و دانشجویان پزشکی می‌توانند در یک شرایط شبیه سازی شده، مواردی را تحت آزمایش و آموزش قراردهند. این بیمارستان‌های مجازی مبتنی بر کامپیوتر هستند در واقع سعی شده که بیمارستان شبیه سازی شود.
گاهی این بیمارستان‌ها فقط شامل مخزن و کتابخانه‌ای از اطلاعات مرتبط با بیماری‌ها و درمان است. از نگاهی دیگر بیمارستان مجازی یک کتابخانه دیجیتال است که اطلاعات سلامت (بهداشت و درمان) را بر دارد. هدف اصلی این است که یک مرجع و منبع پزشکی برای پیشرفت در سطح سلامت فراهم آورده شود که این امکان هم برای پزشکان و هم برای بیماران قابل دستیابی است. تجسم فکری ۳ بعدی، انیمیشن و تکنیک‌‌های تداخلی می‌توانند به کارگرفته شوند تا به کاربر یک احساس واقعی را بدهنددر سطحی پیشرفته تر یک بیمارستان مجازی، بیماران را در خانه هایشان مونیتور خواهد کرد. این مراکز، مراکزی برای کنترل دارند که در سطح کشور گسترش می‌یابند تا بتوانند هر ناحیه را تحت کنترل خود درآورند. ‏
اهداف
اهداف اساسی این بیمارستان‌ها به شرح ذیل است:‏
‏۱) آموزش بیماران، کارکنان سلامت و دانشجویان
۲) پیشرفت درمان بیماران، بازیابی سلامتی و بالا بردن امید به زندگی
‏۳) استفاده از جدیدترین، رایج‌ترین و معتبرترین اطلاعات سلامت
۴) امکان تحقیق و تبادل اطلاعات در سطح جهانی
‏۵) تخمین هزینه‌های تمام شده و سازماندهی ومدیریت بیمارستان به بهترین نحو
۶) به عنوان یک سیستم آموزشی برای مدیران بیمارستان در کلیه سطوح
مراحل پیشرفت این سیستم از حالت محلی به ملی و در نهایت بین المللی است که به تدریج آگاهی از آن همه گیر خواهد شد.‏
چه افرادی از بیمارستان مجازی استفاده می‌کنند؟
این افراد شامل مدیران، پزشکان، رزیدنتها، فلوشیپ ‌ها، سایر کارکنان بیمارستان، بیماران، خانواده‌ها و دوستان بیماران هستند. افرادی که از این سیستم استفاده آموزشی می‌کنند می‌توانند دانش خود را در زمینه روش‌‌های درمانی ارتقا دهند، قدرت و مهارت تجزیه و تحلیل و آنالیز را بهبود بخشند و قادرند فرا بگیرند چگونه نیاز‌‌های آموزشی شان را ارتقا دهند و پیشرفت‌‌های به روز داشته باشند. یکی از مهم‌ترین یافته‌ها برای این دسته از کاربران بالابردن حس اعتماد و اطمینان از علومی است که فرا گرفته اند و مکانی برای یافتن پاسخ پرسش‌هایشان است. ‏
کاربردها
کاربرد‌های یک بیمارستان مجازی شامل موارد زیر است:
ارزیابی کارکنان، آشنایی با مشخصات کلنیکی، آموزش‌‌های تخصصی، آموزش از راه دور و تله مدیسین.‏
آینده روباتیک بیمارستان‌ها در مرحله‌ای از پیشرفت است که قطعاً به روند بهبود پروسه تشخیص و درمان می‌انجامد. همانطور که میدانیم در محیط بیمارستان که انواع بیماری‌‌ها و عفونت‌‌ها موجود است بیشتر از همه پزشکان، پرستاران و سایر کارکنان مرتبط را درگیر می‌کند. لذا یکی از مهمترین سود‌های روبات‌‌ها جلوگیری از ابتلا به بیماری است. مخصوصا در مواردی که بیماری در مرحله شیوع است می‌توان به راحتی محیط‌های دیگر را استریل نگه‌ داشت.
این روبات‌‌ها در یک بیمارستان مجازی هدایت می‌شوند و در واقع کارکنان با شبیه سازی موقعیت بیمارستان و عمل مورد انتظار از روبات برای آن برنامه‌ریزی لازم را انجام دهند و با نصب دوربینهایی و سیستم تله ویدئو در این بیمارستان کلیه اعمال روبات‌ها را تحت نظر قرار دهند. وقتی که بحث‌هایی پیرامون تله-روباتیک مطرح شد پیشرفت‌های شایان ذکری در پزشکی به وقوع پیوست. تا جایی که این روبات‌ها در اعمال جراحی در بیمارستان‌ها به کار رفتند و خطر عفونت برای افراد از بین رفت. ‏
نیازها
▪ کتابخانه دیجیتالی کامل و دقیق از کلیه اطلاعات برای بیماران و پزشکان
▪ ایجاد بیشترین تاثیر کتابخانه دیجیتالی به وسیله افزایش آگاهی میان کاربران در منطقه، کشور و سطوح بین‌المللی. ‏
▪ اطمینان از آموزش بهینه از طریق طراحی ساده و درست
▪ ارزیابی کتابخانه دیجیتالی برای دریافت بهتر مندرجات
توضیحات تفضیلی
بسیاری از بیمارستان‌ها در حال حاضر وب سایت مخصوص خود را دارند و در این سایت‌ها همه دپارتمان‌ها و کلنیک‌ها با صفحات مربوط به آنها موجود است. در این سایت‌ها اطلاعات مربوط به زمان باز شدن و ارائه خدمات به بیماران ذکر شده است. اطلاعات کارمندان و امکانات موجود در بیمارستان هم ذکر شده است. به نوعی این وب سایت‌ها هم بیمارستان مجازی است در حقیقت در این صفحات، اطلاعاتی از بیمارستان برای بیماران موجود است و در تعریف‌های ابتدایی بیمارستان مجازی، بر آوردن نیاز اولیه بیمار در خصوص آشنایی بیمار پیش از شروع درمان با این وب سایت‌ها هم حاصل می‌شود. ‏
در یک دپارتمان مجازی در وب سایت دانشگاهی بیماران قادرند همه سوالات خود را مطرح کنند و اطلاعاتی در باره بیماریشان و نوع درمان مورد نظر را دریافت کنند. با این روش بیمار با پزشکان در ارتباط است و پس از بیان مشکلات در صورت نیاز پزشک، آزمایشاتی را انجام می‌دهد و نتیجه را نیز به طور الکترونیکی در اختیار پزشک قرار می‌دهد. در مواردی پزشک نیاز به زمان برای تصمیم در خصوص بیماری را دارد و در مواردی تشخیص را بلافاصله به بیمار اعلام می‌دارد. ‏
بنا بر نوعی تعریف، بیمارستان مجازی، یک کتابخانه دیجیتالی برای نگهداری تجهیزات پزشکی است. ‏
این سیستم‌ها امکان تحقیقات و مطالعات را برای محققین فراهم می‌آورد و با ارتباط و تبادل اطلاعات با سایر کشور‌ها امکان ارتقاء تجهیزات به سرعت برای بیمارستان‌ها فراهم می‌آید و بیمارستان‌ها نیاز به صرف هزینه برای جایگزینی تجهیزات ندارند بلکه با ارتباط با بیمارستان‌های دیگر و شرکت‌ها جدیدترین تغییرات و تجهیزات را دریافت و با صرف هزینه اندکی قادرند تجهیزاتشان را ارتقا دهند. ‏
در سطحی پیشرفته تر این بیمارستان‌ها از اینکه فقط یک منبع اطلاعاتی باشند خارج شده و جزئی از مراحل درمان شده اند که در ادامه تشریح می‌شوند. پیشرفت‌های جدید در فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات سبب انتقال تصاویر پزشکی با کیفیت و رزولوشن بالا برای دستیابی به تشخیص بهتر توسط متخصص شده است. این تکنولوژی در تله مدیسین بسیار کارا است. ده سایت در کشور‌های مراکش، تونس، الجزایر، مصر، ترکیه، یونان، ایتالیا، فرانسه، آلمان که برای آموزش پزشکی از راه دور از یک بیمارستان مجازی استفاده کرده‌اند. واحد‌های درسی برای همه مقاطع به روش ‏online‏ و همزمان ارائه می‌شود. بیمارستان مجازی بین این کشور‌ها یک سیستم واسط بود که تبادلات و ارتباطات از طریق آن صورت می‌گرفت. این بیمارستان علاوه بر آموزش ‌‏online‏ (از راه دور)، مجهز به تله مدیسین و امکانات مرتبط نیز بود. به این ترتیب تمامی دانشجویان در رشته‌های مرتبط قادر بودند علم و توانایی خود را در کشور‌های مختلف با توجه به تنوع بیماری‌ها و مشکلات بسنجند و قابلیت گسترده‌ای در سطح کلان بیابند. نتایج این کار گروهی به افزایش سطح سلامت این کشور‌ها انجامید. علاوه بر تولید نیروی پزشکی توانمند، با استفاده از تله مدیسن توانستند سطح تشخیص و درمان را در بیمارستان‌ها بالا ببرند. ‏
این بیمارستان‌ها برای بیمارانی مفید است که نیاز ضروری به حضور پزشکان و پرستاران و نظارت از نزدیک آنها را ندارند و شرایطی دارند که وضعیت آنها در منازلشان قابل مدیریت و کنترل است. البته این نکته قابل ذکر است که برای حصول چنین کنترلی نیاز به امکانات و تجهیزات مخصوصی است که از جمله آن تجهیزات پزشکی پرتابل است که برای این منظور طراحی شده است. ‏
همه بیماران در مکان‌های کنترلی هستند که این مکان‌ها به صورت محوطه‌ای است که قابلیت دسترسی متخصصان بیمارستان را دارد. استفاده از لینک‌های اینترنتی با سرعت بالا این امکان را فراهم کرده است. این بیمارستان به بیماران این امکان می‌دهد که از شبکه‌های تلویزیونی زنده استفاده کنند که با پزشکان در ارتباط باشند و به همین ترتیب متخصصان هم برای کنترل درمان بیمار با آنها در تعامل باشند. این امکان دیدن برای پزشکان این مزیت را دارد که برای تشخیص درست و دقیق بتوانند در همه حال وضعیت بیمار را بررسی کنند. این بیمارستان‌ها به تولید تکنولوژی اینترنت و پهنای باند با قابلیت بالا نیاز دارند. این بیمارستان‌ها به ویدئو و صدا بصورت ‏Online‏ نیاز دارند. این امکان برای پزشکان پیش می‌آید که بهترین درمان را به بیمارانشان ارائه دهند و بیماران هم در هر زمان و مکانی قادرند خدمات درمانی را دریافت دارند. ‏
در این تجهیزات این امکانات وجود دارد که فرد بیمار قادر به خواندن فشار خون خود باشد، و بتواند نحوه عملکرد ریه و در مواردی عملکرد قلب خود را از دستگاه دریافت کند. در موارد مورد نیاز اطلاعاتی به صورت الکترونیکی از طریق خطوط تلفن و مودم به مراکز کنترل فرستاده می‌شود. گا‌هی از طریق خود دستگاه گزارشی از دستگاه به مرکز کنترل مخابره می‌شود. به این ترتیب بیمار می‌تواند خیلی زودتر از معمول بیمارستان را ترک کند و ادامه مراحل درمان را در خانه دریافت دارد. ‏
ویژگی‌های بیمارستان مجازی
بیمارستان مجازی در حقیقت به کلیه کار‌ها و اعمال در حال اجرا در یک بیمارستان می‌پردازد و باید همه موقعیت‌ها را به تصویر درآورد. کلیه بخش‌ها باید برای بیمارستان تعریف شوند مثل: آزمایشگاه، رادیولوژی، بخش عفونی، داروخانه و. . . . اعمالی مثل استریلیزاسیون، نویزها، ارتعاشات ترمینال‌های ویدئویی.‏
سازماندهی اطلاعات
بیمارستان مجازی شامل انواع اطلاعات دارای ساختار و بدون ساختار است. برای سازماندهی این اطلاعات روش‌های مختلفی وجود دارد که اطلاعات را لینک کرده و راهنمایی برای دستیابی سریع به اطلاعات را تهیه و در اختیار کاربران قرار می‌دهد. ‏
فضای کاربری
محیطی است که بر حسب کارایی و قسمت‌های موجود در بیمارستان، دارای پنجره‌هایی است. کاربر از طریق این پنجره‌ها قادر است به اطلاعات مورد نظر دست یابد. ‏
برای کاهش خطرات و اشکالات در پروسه تشخیص و درمان به دانشی کامل نیاز است. اطلاعات کامل و معتبر پزشکان و کارکنان بیمارستان سبب بهبود پروسه در مانی می‌شود. بیمارستان مجازی قادر است با شبیه‌سازی کلیه موقعیت‌های بیمارستان این آگاهی را در کاربران ایجاد کند. ‏
مدیریت در بیمارستان مجازی
‏ در چنین فضایی به‌طور قطع مدیریت سیستم بیمارستانی نیز به بالاترین سطح کیفیت رسیده و برای کاربران در سطح مدیریتی دستیابی به انواع رکورد‌های مورد نظر در ارزیابی و تصمیم گیری نیز تسهیل می‌یابد. ‏
مدیریت منابع و جستجوی چالش ‌ها در امر مدیریتی این سیستم بسیار کارا و دقیق است. این بیمارستان علاوه بر ایجاد محیطی برای دانشجویان پزشکی و علوم مرتبط با پزشکی، محیطی برای آموزش مدیران در یک محیط بیمارستان را نیز در بردارد. با ارائه کلیه مدل‌های موجود و روش‌های موثر در اداره بیمارستان مدیران را در ارائه استراتژی‌های مفید در جهت ارتقا بیمارستان آموزش می‌دهد. همچنین با ارائه برخی امکانات و شرایط خصوصا بحران‌ها مدیران را تحت آزمایش قرار داده و به این ترتیب محیطی کاملا آموزشی برای هر نوع از کاربر مرتبط با بیمارستان را فراهم آورده است. ‏
این محصول در واقع بر پایه ارائه راه حل است و نه تولید و تهیه. این سیستم امکان برگزاری بحث‌ها و ملاقات‌هایی را به صورت ‏online‏ دارد و در صورت به وجود آمدن هر نوع مشکلی میان دانشجویان رشته‌های مدیریتی امکان بحث بر سر آن و تبادل نظرات وجود دارد. ‏
کارکنان مجازی برای یک بیمارستان
در تعریفی که از بیمارستان مجازی برای آشنایی بیماران با بیمارستانی ارائه شد، بیمار می‌تواند مکانی را که قرار است در آنجا تحت درمان باشد ملاحظه کند و با آن مکان آشنا شود که این امر از لحاظ آرامش روحی برای بیمار نیز مناسب است. همچنین می‌تواند از تجهیزاتی که در آن مکان با آنها در ارتباط است اطلاعات به دست آورد و از داده‌هایی که با آن دستگاه‌ها به دست می‌آید آشنا شود. به این ترتیب یک تجربه بصری از روند درمان خود را کسب می‌کند.
این امر که بیمار با تمامی کادر پزشکان مرتبط، پرستاران، کارکنان بیمارستان و حتی بیماران دیگر موجود در اتاق یا حتی بخش، آشنا باشد بسیار با اهمیت است. در این سیستم تمامی اطلاعات مورد ارتباط با این افراد به طور کامل در دسترس بیمار است که در یک محیط مجازی با آنها آشنا شود و در صورت لزوم حتی با آنها در ارتباط باشد. در حقیقت این سیستم یک زندگی مجازی را برای بیماران با تمام تعاملات به طور مجازی در بر دارد.
بخش دیگر این سیستم در برداشتن اطلاعات تشخیصی و درمانی است که سعی شده با داشتن اطلاعات کاملی از انواع بیماری‌ها و درمان آنها و نشانه‌های تشخیص آنها موثر واقع شود. به طور مثال برای تشخیص اورتوپدی، یک پزشک مجازی، پای یک بیمار مجازی را گرفته و با وارد ساختن ضربه‌ای توسط چکش مجازی می‌تواند عکس‌العمل را تست کند، که در صورت هر عکس‌العملی چه تشخیصی حاصل می‌شود و درمان مربوطه آن نیز لحاظ شده است .

‏
انواع بیمارستان مجازی
مشابه آنچه در تقسیم بندی بیمارستان‌های واقعی از نظر تخصص، موقعیت، وظیفه و مالکیت داریم، بیمارستان‌های مجازی نیز دارای انواعی هستند که با توجه به نوعش دارای تفاوت اطلاعات و تجهیزات است. مثلا بیمارستان مجازی کودکان که این بیمارستان به منظور پیشرفت و تهیه و ارائه اطلاعات پزشکی دقیق و صحیح برای کودکان و خانواده‌های آنها تهیه شده است. با توجه به حساسیت تشخیص و درمان در کودکان و نگرانی والدین آنها در خصوص درمان اطفال ضرورت تهیه این بیمارستان مجازی در خصوص کودکان مورد توجه قرار می‌گیرد. ‏
نتیجه
با پیشرفت فناوری اطلاعات در بسیاری از علوم خصوصا پزشکی، شاهد پیشرفت‌های بیشماری در این علم و رشته‌های مرتبط با آن هستیم. بیمارستان مجازی با توجه به تعاریف ارائه شده یکی از پیشرفت‌های این علم در حیطه بیمارستان و پزشکی است. بر اساس هر کدام از تعاریف مطرح شده بیمارستان مجازی، چه به عنوان کتابخانه‌ای دیجیتالی، چه به عنوان سیستمی جهت بررسی مراحل تشخیص و درمان و ارتباط بیماران با پرسنل بیمارستان و چه با اهداف آموزشی آن سیستمی بسیار کارا و موثر در حیطه فعالیت‌های بیمارستانی است