نحوه کشت و خواص درمانی گیاه بولاغ اوتی

بولاغ اوتی به تیره شب‌بو تعلق دارد. گیاهی است علفی و پایا که از ساقه‌های خوابیده آن که عموما ضخیم و گوشت‌دار است، ریشه‌های کوچک و سفید رنگ به صورت شبکه‌ای خارج می‌شود که ارتباط آنها در نقاط مختلف زمین را باعث می‌گردد.

برگهای آن متناوب و گوشت‌دار به رنگ سبز تیره و عاری از کرک است. در قسمت انتهایی ساقه آن گلهای سفید رنگی مجتمع به شکل خوشه ظاهر می‌شود که پس از آمیزش هر یک میوه‌ای به صورت خورجین و به طول ۲ تا ۲٫۵ سانتیمتر تبدیل می‌گردد.

دانه‌اش قهوه‌ای رنگ مدور و واقع در دو ردیف در داخل میوه است، طول ساقه آن به تناسب شرایط محیط زندگی تفاوت می‌کنند. بطوری که در جریانهای آب کم عمق ساقه‌اش کوتاه ولی در جریانهای آب نسبتا عمیق که زلال نیز باشد از ۲ متر هم تجاوز می‌کند.

نمونه‌هایی از این گیاه در ارتفاعات زیاد می‌رویند. معمولا طعمی تلخ دارند و برعکس نمونه‌هایی که در اعماق زیاد آب رشد می‌کنند طعم تند خود را از دست می‌دهند.

روش کاشت بولاغ اوتی

تکثیر گیاه بولاغ اوتی از طریق کاشتن دانه یا قطعات ساقه ریشه‌دار انجام می‌گیرد.

برای کاشت گیاه آن چیزی که اهمیت دارد ایجاد گودالهایی است که در آنها بطور مداوم آب در جریان باشد. آب جاری داخل گودالهای باید تازه زلال غیر اسیدی فاقد املاح آهکی و ترکیبات قابض باشد.

زیرا املاح اخیر در صورت موجود بودن به صورت ریز در سطح اعضا گیاه باقی مانده مانع از رشد آن می‌شوند آبهای آهن‌دار برای پرورش گیاه بسیار مناسب می‌باشد.

معمولا گودالهایی برای پرورش گیاه در نظر گرفته می‌شود که ۵۰ متر طول و ۳ متر عرض داشته باشند. در این گودالها باید ۴۰ تا ۵۰ لیتر آبی در ثانیه وارد گردد و جریان داشته باشد زیرا اگر آب محل پرورش حالت جاری داشته باشد طعم برگ و سرشاخه‌های گیاه ناپسند می‌گردد.

جنس زمین گودالها باید رسی و سفت باشند تا آب را از خود به نواحی عمقی نفوذ ندهد ولی چون ریشه گیاه باید در خاک نفوذ کند از این لحاظ به ارتفاع ۲۰ سانتیمتر خاک حاصلخیز و خاک برگ‌دار ، در کف گودالها می‌ریزند عمق این گودالها معمولا ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر انتخاب می‌گردد.

آنچه در زراعت این گیاه اهمیت دارد این است که بطور دقیق باید ترتیب وارد و خارج شدن آب در گودالها داده شود و به علاوه طول گودالها نباید از ۷۵ متر زیادتر باشد تا در زمستان با تغییرات آب و هوایی که پیش می‌آید تنظیم درجه حرارت آب محیط کشت با اشکال مواجه شود در بعضی نواحی گودالهای را به نحوی به یکدیگر مربوط می‌سازند که جریان آب از گودالی به گودال دیگر به سهولت امکان پذیر شود.

نحوه کوددهی

از کودهای لازم برای زراعت گیاه کود حیوانی نیمه تجزیه شده همراه با خاکبرگ است. به علاوه برای آنکه رشد ریشه‌های گیاه تامین گردد باید علاوه بر کودهای شیمیایی به مقدار ۳ تا ۴ کیلوگرم سوپر فسفات ، یک کیلوگرم فسفات پتاسیم و ۲ تا ۳ کیلوگرم گچ به ازای هر ۱۰۰ متر مربع زمین افزوده می‌شود.

از معایت تکثیر از طریق کاشتن دانه آن است که محصول معمولا دیرتر بدست می‌آید به علاوه نوع محصول بدست آمده مرغوب نمی‌باشد و به همین علت است که اصولا در زراعت این گیاه از طریق مذکور کمتر استفاده می‌شود مگر در هنگامی که دسترسی به مزارع پرورش این گیاه در بین نباشد تا قطعات ساقه ریشه دار به منظور تکثیر از آن تهیه شود.

در تکثیر از طریق کاشتن دانه معمولا دانه‌های رسیده را در اسفند تا فروردین و یا در تابستان در سطح گودالهای مذکور می‌پاشند و در این عمل رعایت نکات زیر ضروری است:

چون علف چشمه دانه‌های بسیار ریز به رنگ زرد مایل به قرمز دارد بطوری که هر یک گرم دانه آن شامل ۴۰۰۰ عدد و هر لیتر دانه به وزن ۵۸۰ گرم می‌باشد از این جهت باید دانه‌ها قبلا با ماسه مخلوط شود تا پاشیدن یکنواخت آن به مقادیر مورد نظر امکان‌پذیر باشد.

قوه نامیه دانه گیاه ۵ سال دوام دارد. پس از پاشیدن دانه‌ها در سطح محیط کشت نیز به فاصله ۲ تا ۵ روز به تناسب گرمای محیط کشت دانه جوانه می‌زند.

معمولا در ماههای اسفند فروردین پس از آنکه آب را وارد گودال کردند و آنرا بعد از مدت کوتاهی خارج ساختند دانه‌ها را بطور یکنواخت می‌پاشند و پس از آنکه دانه‌ها جوانه زدند گیاهان جوان رشد نسبتا کافی پیدا نمودند به ملایمت آب را وارد گودال می‌سازند زیرا سرعت جریان آب باعث ریشه‌کن شدن گیاهان جوان خواهد شد.

تکثیر از طریق کاشتن قطعات ریشه‌دار

این روش در مرداد ماه انجام می‌گیرد. در این هنگام هر ۲ یا ۳ قطعه ریشه‌دار را باهم می‌کارند و در عمق نسبتا کم خاک آنها را وارد می‌سازند.

ترتیب کاشتن آنها نیز به نحوی است که آنها را در امتداد خطوطی به فواصل ۸ تا ۱۰ سانتیمتر از یکدیگر در عمق کم خاک وارد می‌کنند و همواره رعایت می‌شود که فاصله قطعات از یکدیگر ۸ تا ۱۰ سانتیمتر باشد.

به علاوه بعد از ۱۵ روز موقعی که قطعات به خوبی ریشه دوانیده دارای اعضای هوائی شدند، آب را به آرامی وارد گودال می‌سازند بطوری که ارتفاع ۳ تا ۴ سانتیمتر سطح کشت را فرا گیرد.

اگر در این مقطع آب زیادتر از ارتفاع مذکور باشد گیاه جوان در آب غوطه‌ور خواهد شد که برای نمو مناسب نیست.

در این موقع باید توجه داشت که اگر کود قبلا به داخل گودال وارد نشده باشد آنرا در این موقع به محل کشت افزود بنحوی که کود بیشتر در فواصل قطعات رویش یافته جای بگیرد و با این عمل در مواردی که قدرت جریان آب زیاد است مانع ریشه کن شدن آنها شود.

پس از نمو نسبتا کامل گیاهان جوان ، آب به مقدار کافی وارد گودال می‌نمایند بطوری که ارتفاع آن معادل ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر در سطح کشت باشد تا گیاه رشد بهتری پیدا کند.

داشت

از مراقبتهای لازم محیط کشت آنست که توجه گردد سطح گودال هیچ وقت خشک نشود و به علاوه علفهای هرز آبزی مانند veronica beccabungal و عدسک آبی از محیط کشت خارج گردند.

خارج کردن عدسکهای آبی بدین طریق است که آب محیط کشت را از حد عادی زیادتر می‌نمایند بنحوی که گیاهان به حالت غوطه‌ور در داخل آن قرار گیرند سپس با یک شن کش عدسکهای آبی را از سطح آب خارج می‌سازند.

مبارزه با آفات

آفات مختلفی به زراعت گیاه حمله می‌کنند که بعضی از آنها باعث فساد برگ و ساقه‌ها و غوطه‌ور شدن آنه در داخل آب می‌گردند در این گونه موارد بهترین وسیله برای از بین بردن آنها این است که ساقه‌های آفت دیده را از کلیه قسمتهای مزرعه قطع نموده آنها را در خارج از مزرعه بسوزانند در مواقع یخبندانهای شدید باید گیاهان به حالت غوطه‌ور در آب درآیند.

مراقبتهای لازم و کندن علفهای هرز معمولا هر ۱۰ تا ۱۵ روز باید انجام گیرد به علاوه درجه حرارت آب گودالها باید بطور مداوم تحت کنترل دقیق باشد و ضمنا دقت شود که گیاهان به مرحله گل دادن نرسند یعنی قبل از رسیدن به این مرحله چیده شوند زیرا در غیر اینصورت از ارزش آن کاسته می‌شود.

برداشت

برای مصارف درمانی معمولا گیاهان را با ریشه از زمین خارج می‌کنند و پس از قطع ریشه‌ها آنها را به حالت تازه عرصه نمود انجام این کار را نیز به اواخر اردیبهشت تا مهر ماه موکول می‌نمایند هر قدر آب محیط کشت تازه باشد محصول بدست آمده جهت مصرف به حالت خام مرغوب‌تر خواهد بود.

معمولا موقعی اقدام به چیدن گیاه می‌گردد که طول آنها ۱۶ تا ۲۰ سانتیمتر شود. در این مقطع سر شاخه و برگ را از حد ۱۰ سانتیمتر قطع می‌کنند. این گیاه برای مصارف تغذیه و درمانی کاربرد دارد.

دامنه انتشار

جریانهای آب غالب نواحی ایران راه کرج چالوس ، ارتفاعات سیاه بیشه ، عمارلو اطراف تهران ، ری ، گیلان ، آذربایجان ، شیراز ، نزدیک بوشهر ، سیستان

خواص درمانی گیاه بولاغ اوتی

مقدار ویتامین C موجود در بولاغ اوتی بالاتر از پرتقال است . علاوه بر این حاوی آهن بیشتری نسبت به استفناج و کلسیم بیشتری از شیر و فولات بیشتری از موز است .

این سبزی همچنین حاوی مقادیر بالایی از ویتامین A، ویتامین B6، ویتامین B12، کلسیم، فسفر، آهن و منیزیم است که همه آنها برای بدن سالم حیاتی هستند.

فواید درمانی بولاغ اوتی

۱-پیشگیری از سرطان سینه

بولاغ اوتی حاوی فیتونوترینت های بسیار فعالی است که به محض خوردن آن مقدار این مواد در سیستم قلبی – عروقی بدن افزایش می یابد که به نوبه خود پیشرفت سرطان سینه را متوقف کرده یا از عود مجدد آن پیشگیری می کند. مطالعه دیگری در رابطه با قدرت ضد سرطانی بولاغ اوتی تائید می کند که افزودن این گیاه به رژیم غذایی برای پیشگیری از سرطان سینه , ریه و همچنین سرطان معده بسیار مفید است .

۲- بولاغ اوتی یک منبع غنی از ویتامین

C ویتامین C یکی از مواد مغذی اصلی مورد نیاز بدن برای عملکرد مطلوب است زیرا خطر آسیب سلول های خونی را کاهش داده ، بافت مغزی را ترمیم می کند و از بدن در برابر بیماری های مختلف محافظت می کند.

۳- افزایش ایمنی بدن با بولاغ اوتی

محتوای ویتامین C بالای بولاغ اوتی برای محافظت از بدن شما در برابر بیماری های ناشی از باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها مناسب است. محتوای بالای این ویتامین باعث آزاد شدن آنتی اکسیدان ها می شود که به حذف رادیکال های آزاد و علائم التهاب بدن کمک می کند و در نتیجه باعث بهبود ایمنی شما می شود.

۴- بولاغ اوتی و فشارخون

سطوح بالای زآگزانتین و لوتئین در بولاغ اوتی با کاهش فشار خون در افراد مبتلا به این بیماری در ارتباط است . مطالعات مختلف نشان داده است که سطوح بالاتر زآگزانتین و لوتئین باعث کاهش ابتلا به آترواسکلروز یا سخت شدن شریان ها در مقایسه یا کسانی می شود که سطح کاروتینوئیدهای پایین تری دارند . علاوه بر این شرکت کنندگان با سطوح بالاتری از کاروتینوئیدهای خون نیز کمتر مستعد حملات قلبی بودند.

۵ – بولاغ اوتی عملکرد غده تیروئید را بهبود می بخشد

بولاغ اوتی وقتی که خام خرده می شود باعث کاهش تولید هورمون تیروئید می گردد. با تولید کنترل نشده هورمون تیروئید شما به احتمال زیاد مبتلا به هایپوتیروئیدیسم یا گواتر خواهید که علائمی مانند افسردگی , یبوست و افزایش وزن خواهند داشت .

۶ – پیشگیری از کمبود آهن (کم خونی)

بولاغ اوتی یک منبع غنی از آهن است که برای تامین هموگلوبین بدن ضروری است . هموگلوبین قطعا گلبول های قرمز را افزایش می دهد و برای افرادی که بطور ژنتیکی دچار کمبود آهن هستند یا مقدار زیادی خون از دست داده اند (به علت آسیب، در دوران بارداری و یا دوره قاعدگی و غیره) بسیار مفید است.

۷- پیشگیری از خماری

مصرف آب بولاغ اوتی برای درمان خماری بسیار مفید است زیرا این گیاه آنزیم های پاک کننده را به منظور سم زدایی بدن شما تحریک می کند و احساسات بد ناشی از افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل را در شما از بین می برد.

۸- بولاغ اوتی باعث کاهش وزن می شود

بولاغ اوتی کالری کمی دارد (حدود ۱۸ کالری در هر وعده) و این گیاه برای هر کسی که به دنبال کاهش وزن است بسیار مفید است. علاوه بر این، بولاغ اوتی حاوی فیبرهای غذایی و اسیدهای آمینه است که شما را برای مدت زمان طولانی سیر نگه می دارد و مانع می شود که از اسنک ها استفاده کنید.

۹ – بولاغ اوتی و خواص تصفیه کنندگی

بولاغ اوتی حاوی مواد تصفیه کننده ای است که برای سم زدایی بدن بسیار مهم هستند . این گیاه ادرار آور است و به طور موثر سموم را از کل بدن شما حذف می کند.

۱۰ – حفظ سلامت استخوان ها

بولاغ اوتی مقدار زیادی ویتامین K دارد که کمبود آن با ریسک شکستگی استخوان ها درارتباط است . مصرف کافی ویتامین K باعث بهبود سلامت استخوان های شما با تغییر پروتئین های ماتریکس استخوان، افزایش جذب کلسیم و کاهش تخلیه ادراری کلسیم می شود.

۱۱- درمان دیابت با بولاغ اوتی

بولاغ اوتی محتوی آنتی اکسیدانی به نام آلفا لیپوئیک اسید است که سطح گلوکز را کاهش می دهد و مانع از تغییرات ناشی از استرس اکسیداتیو شده و حساسیت به انسولین را افزایش می دهد.

۱۲- بولاغ اوتی و تقویت بینایی

مطالعات اروپایی نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش دهد . از آنجاییکه بولاغ اوتی یک منبع غنی از ویتامین C است ممکن است در بهبود بینایی مفید باشد.

۱۳ – کاهش آسیب ناشی از استرس

اکسیداتیو تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C در ترکیب با ویتامین E در کاهش آسیب استرس اکسیداتیو به گلبولهای قرمز موثر است. حتی اگر این مطالعه بر اساس مصرف مکمل های ویتامینی باشد بازهم نشان می دهد خوردن غذاهایی مانند بولاغ اوتی که حاوی این ویتامین ها است ممکن است واقعا برای سلامت مفید باشد.

۱۴- کنترل عملکرد کیسه صفرا

به دلیل محتوای بالای آب , این گیاه به حذف سموم مضر که ممکن است مانع عملکرد کیسه صفرا شود , کمک می کند.

۱۵- موهای سالم با بولاغ اوتی

مواد معدنی مانند روی، آهن و ویتامین های مختلف برای موهای سالم بسیار مهم هستند و بیشتر آنها در بولاغ اوتی وجود دارد. روی به پاک کردن باکتری ها از پوست سر کمک می کند، بنابراین به عنوان یک ماده ضد شوره مو عمل می کند.

۱۶- درمان سرفه بولاغ اوتی

حاوی ترکیباتی به نام گلیکوزیدهای سولفوره است که به حد کافی برای درمان بیماریهای مربوط به برونشیت های مزمن به ویژه سرفه قوی هستند.

۱۷ – بولاغ اوتی و تقویت دندان ها

از آنجاییکه بولاغ اوتی یک منبع عالی از کلسیم است می تواند برای دندان های شما بسیار مفید باشد . استفاده از این گیاه باعث تقویت دندان های شما می شود و خونریزی لثه ها را نیز درمان می کند.

۱۸ – بهبود سلامت مغز مصرف ویتامین C

ممکن است برای جلوگیری از تغییرات شناختی مرتبط با پیری و آلزایمر و همچنین ترمیم بافت های مغزی مفید باشد.

۱۹ – پیشگیری از سرماخوردگی

مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند بولاغ اوتی یک راه حل موثر برای جلوگیری از سرماخوردگی هستند . تحقیقات نشان می دهد که غذاهایی با محتوای بالای ویتامین C ممکن است خطر ابتلا به سرماخوردگی را ۶۶ درصد کاهش دهد. بولاغ اوتی یک گیاه فوق العاده خوشمزه و سالم است که زندگی شما را به سوی سلامت بیشترتغییر خواهد داد . شما می توانید آنرا به سالاد , سوپ , سس , دسرها و یا حتی ماکارانی اضافه کنید و از منافع آن بهره مند شوید.