پروتئین ها زنجیرههایی از اسیدهای آمینه هستند که در تمام سلولهای بدن وجود دارند و از اجزای ساختاری حیات هستند.
پروتئینها برای بازسازی، حفظ و رشد سلولها در بدن استفاده میشوند و بخش اصلی پوست، ماهیچهها، اعضا و غدد را تشکیل میدهند.
چون پروتئین در بدن دائماً در حال شکسته شدن به اسیدآمینه است، باید آن را از طریق رژیم غذایی روزانه به بدن برسانید تا پروتئینهای مورد نیاز برای اعمال حیاتی بطور مرتب جایگزین شود.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
پروتئین «کامل» و «ناکامل» چیست؟
- ۹ اسید آمینه ضروری وجود دارد که باید از طریق رژیم غذایی دریافت کنید، زیرا بدن نمیتواند این اسیدهای آمینه را بسازد. غذاهایی که تمام این ۹ اسید آمینه ضروری را دارند، مانند گوشت، شیر، تخممرغ و پنیر به نام «پروتئینهای کامل» شناخته میشوند و آنهایی که چنین نیستند، «پروتئینهای ناکامل» نامیده میشوند.
- پروتئینهای جایگزین به دو پروتئین ناکامل گفته میشوند که با هم میتوانند اسیدهای آمینه ضروری را ایجاد کنند.
- بیشتر آمریکاییها بیش از نیازشان، پروتئین میخورند. کمبود مواد مغذی در ایالات متحد بسیار رایج است اما پروتئین جزء این مواد نیست. بنا به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا : اکثر بزرگسالان در ایالات متحد بیش از میزان لازم پروتئین مصرف میکنند.
- اما بسیار کم پیش میآید که فردی رژیم متنوع و سالمی داشته باشد و پروتئین به اندازهی کافی دریافت نکند.
- بطور معمول، حدود ۱۰ تا ۳۵ درصد از کالری روزانه باید از پروتئینها تأمین شود.
- برای زنان این مقدار حدود ۴۵ گرم در روز، و برای مردان ۵۶ گرم است.
- برای اکثر افراد، یک یا دو وعده از منابع پروتئین سالم کافی است تا نیاز روزانهشان را برآورده سازد.
اندازهی یک وعده میتواند مانند نمونههای زیر باشد :
- نصف فنجان حبوبات
- ۹۰ گرم گوشت قرمز یا گوشت ماهی
- یک عدد تخم مرغ
- دو قاشق غذاخوری کره بادامزمینی
- ۳۰ گرم پنیر
اگر بیش از نیاز مصرف کنید چه میشود؟
چون بدن، فقط مقدار معینی پروتئین در روز میتواند استفاده کند، اگر به طور منظم بیش ازنیاز بدن، مصرف کنید، کالری حاصل از پروتئین اضافی به صورت چربی ذخیره و به صورت اضافه وزن نمایان میشود (هر گرم از آن ۴ کالری دارد).
البته زیانهای دیگری نیز از مصرف پروتئین بیش از نیاز متوجه بدن میشود که عبارتند از :
آسیب به کبد و مغز :
- پروتئین اضافی میتواند سبب تشکیل آمونیاک در بدن شما شود.
- این سبب پرکاری کبد و در صورتی که آمونیاک در خون جمع شود، ممکن است سبب کاهش عملکرد مغز و سیستم عصبی شود که به نام آنسفالوپاتی هپاتیتی شناخته میشود.
بیماری کلیوی :
- پروتئین بیش از میزان نیاز، مقدار نیتروژن را در جریان خون افزایش میدهد،
- و مستقیماً بر کلیهها اثر میگذارد و ممکن است سبب بیماری کلیوی شود.
مشکلات استخوانی :
- استفادهی پروتئین اضافی، میزان از دست دادن کلسیم بدن را افزایش میدهد،
- و اثر منفی بر استخوانهایتان میگذارد،
- و احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد.
عوارض جانبی استفاده از منابع ناسالم
- اگر منبع تأمین آن ناسالم باشد، مثلاً گوشت فرآوردی شده یا سوخته، خطر ابتلا به سرطان، بیماری قلبی و بیماریهای دیگر را افزایش میدهد.
- اکثر افراد با یک رژیم غذایی متعادل میتوانند مقدار مورد نیاز پروتئین بدن را دریافت کنند.
- اما زنان باردار، سالمندان و کسانی که میخواهند وزن کم کنند یا بطور منظم ورزش میکنند به مقدار بیشتری از این ماده نیاز دارند.