اختلال عملکرد جنسی

اختلال عملکرد جنسی

اختلال عملکرد جنسی یا نقص جنسی ، مشکلی ست که یک فرد یا یک زن و شوهر در طول هر مرحله از فعالیت جنسی، از جمله مشکلات فیزیکی ، میزان لذت، میل جنسی، انگیختگی یا اوج لذت جنسی تجربه می کند. برطبق DSM-5، اختلال عملکرد جنسی در یک فرد، احساس ناراحتی شدید و فشار فردی به مدت حداقل ۶ ماه (به استثنای مصرف مواد و یا اختلال عملکرد جنسی ناشی از دارو ) میباشد. مشکلات جنسی می تواند تاثیر عمیقی بر کیفیت زندگی جنسی فرد داشته باشد.

تاریخچه کامل جنسی و بررسی سلامت عمومی و سایر مشکلات جنسی (در صورت وجود) بسیار مهم است.

بررسی (عملکرد) اضطراب، احساس گناه، استرس و نگرانی امری بسیار مهم در مدیریت بهینه ی اختلال عملکرد جنسی می باشد. بسیاری از اختلالات جنسی که بر اساس چرخه پاسخ جنسی انسان هستند، توسط ویلیام اچ کارشناس ارشد و ویرجینیا جانسون تعریف شده و سپس توسط هلن کاپلان تغییر یافته است.

• ۱-دسته بندی

۱٫۱    اختلالات میل جنسی
۱٫۲    اختلالات تحریک جنسی
۱٫۳    اختلال نعوظ
۱٫۴    انزال زودرس
۱٫۵    اختلالات  ارگاسم
۱٫۶    اختلالات درد جنسی
۱٫۷    اختلالات جنسی غیر معمول در مردان

• ۲ -علل

۲٫۱ عمومی
 ۲٫۱٫۱ ناتوانی جنسی در زنان
۲٫۲ یائسگی
۲٫۳ پیری در زنان

• ۳ فهرست اختلالات

۳٫۱ اختلالات جنسی جسمی و روحی بر طبق DSM
۳٫۲ مشکلات جنسی دیگر

• ۴ درمان برای مردان

• ۵ درمان برای زنان

۵٫۱ درمان توسط جایگزینی هورمون

انواع اختلالات جنسی

اختلال عملکرد جنسی ممکن است به چهار دسته طبقه بندی شود:

• اختلالات تمایلات جنسی
• اختلالات تحریک
• اختلال در ارگاسم و اختلال درد.
• اختلالات میل جنسی

اختلال میل جنسی یا کاهش میل جنسی

بمعنای فقدان یا عدم وجود میل جنسی برای فعالیت جنسی در مدت زمانی خاص است. فقدان عمومی میل جنسی ممکن است برای یک شریک زندگی و جنسی خاص باشد و نیز ممکن است پس از یک دوره عملکرد جنسی طبیعی آغاز شده و یا فرد همیشه میل جنسی کم داشته باشد. علل متفاوتی وجود دارد، اما شامل کاهش احتمالی در تولید استروژن طبیعی در زنان و یا هورمون تستوسترون در مردان و زنان میشود. علل دیگر ممکن است پیری، خستگی، بارداری، داروها (مانند SSRI ها) و یا شرایط روانی، مانند افسردگی و اضطراب باشد.

از دست دادن میل جنسی در اثر SSRI ها، معمولا پس از قطع SSRI ها رخ میدهد ، اما در برخی موارد نیز اینطور عمل نمی کند. این مورد PSSD نامیده میشود. با این حال، این طبقه بندی در همه ی متون پزشکی فعلی یافت نمیشود. تنها برخی از این علل تا کنون مورد تحقیق تجربی قرار گرفته اند.

اختلالات تحریک جنسی:

اختلال انگیختگی جنسی قبلا به عنوان سردمزاجی در زنان و ناتوانی جنسی در مردان شناخته شده بود، اما در حال حاضر با نامهای دیگری قضاوت و جایگزین شده است. ناتوانی جنسی در مردان در حال حاضر به عنوان اختلال در نعوظ شناخته شده، و سردی زنان با تعدادی واژه ی توصیفی برای مشکلات خاص، برای مثال، مشکلات تمایل یا انگیختگی جایگزین شده است.

برای هر دو مردان و زنان، این شرایط می تواند باعث گریز و اجتناب از تماس جنسی با شریک خود شود. در مردان، ممکن است نارسایی نسبی یا کامل برای رسیدن و یا حفظ نعوظ، یا فقدان شور و هیجان جنسی و لذت در فعالیت جنسی وجود داشته باشد. ممکن است این اختلالات به علل پزشکی مانند کاهش جریان خون و یا فقدان روانکاری و روان سازی واژن مرتبط باشد. بیماریهای مزمن و همچنین ماهیت رابطه بین دو طرف نیز می تواند علت این اختلالات باشد.

اختلال عملکرد جنسی در مردان و زنان

اختلال نعوظ:

ناتوانی جنسی یا اختلال عملکرد جنسی ، عدم توانایی در حفظ نعوظ آلت تناسلی است.

علل زمینه ای مختلف، از جمله آسیب به erigentes nervi که مانع نعوظ یا تاخیر میشود، یا دیابت و همچنین بیماری های قلبی عروقی، که به سادگی با کاهش جریان خون به بافت آلت تناسلی مرد، که بسیاری از مواقع از نظر پزشکی درمانهای قابل برگشت وجود دارد،باعث اختلال نعوظ میشود. علل اختلال نعوظ ممکن است روانی یا فیزیکی باشد. اختلال نعوظ روانی اغلب خفیف تر است. آسیب های فیزیکی بسیار شدید تر هستند. یکی از دلایل فیزیکی پیشرو در ED آسیب مداوم یا شدید به nervi erigentes است. البته این اعصاب در کنار پروستات هستند و آسیب به آنها ناشی از شبکه ساکرال است و می تواند در جراحی کولورکتال و پروستات آسیب ببینند.

علل شایع نعوظ در مردان

بعضی از بیماری ها نیز علل شایع نعوظ ناکارآمد به خصوص در مردان هستند.

بیماری هایی مانند بیماری های قلبی عروقی، بیماری MS، نارسایی کلیه، بیماریهای عروقی و آسیب نخاعی علل عمده ی اختلال نعوظ. هستند. با توجه به اینکه این مسئله ای بود که در فرهنگ ها جا نیفتاده بود و شرم آور بود، برای مدت زمان طولانی تابو و موضوع بسیاری از افسانه های شهری بود. تخمین زده می شود که حدود ۳۰ میلیون مرد در ایالات متحده و ۱۵۲ میلیون از مردان سراسر جهان از اختلال عملکرد نعوظ رنج می برند.با این حال، تابوهای اجتماعی و سواد کم باعث می شود میزان شیوع دقیق برای تعیین و اندازه گیری سخت شود.

انزال زودرس

انزال زودرس قبل از رسیدن شریک جنسی به اوج لذت جنسی، و یا در طول مقاربت اتفاق می افتد. هیچ زمان مشخصی برای انزال زودرس وجود ندارد، اما به طور کلی، تصور می شود که انزال زودرس هنگامی که انزال در کمتر از ۲ دقیقه بعد از ورود آلت تناسلی به واژن رخ دهد، اتفاق می افتد.برای تشخیص، بیمار باید تاریخچه ی انزال زودرس مزمن خود را داشته باشد. داز لحاظ تاریخی نظریه های جدید نشان می دهد که انزال زودرس ممکن است زمینه های عصبی و بیولوژیکی  داشته باشد که منجر به انزال زودرس شود.

اختلالات ارگاسم

اختلالات ارگاسم، تاخیر مداوم یا عدم وجود ارگاسم و هیجان جنسی هستند. این اختلال می تواند ریشه های جسمی، روانی، و یا دارویی داشته باشد. داروهای ضد افسردگی SSRI ها ، می توانند باعث تاخیر در رسیدن به اوج لذت جنسی و یا به طور کامل از بین بردن آن شوند. یک علت فیزیولوژیکی ،یائسگی است، که یک در هر سه زن،از مشکلات رسیدن به ارگاسم در طول تحریک جنسی رنج میبرند.

اختلالات درد جنسی

اختلالات درد جنسی مشکلی است که زنان را تحت تاثیر قرار میدهد و به عنوان مقاربت دردناک یا واژینیسموس (اسپاسم غیر ارادی عضلات دیواره واژن که با مقاربت تداخل دارد) شناخته شده است. مقاربت دردناک ممکن است بعلت خشکی واژن در زنان ایجاد شود که ممکن است بعلت هیجان و تحریک ناکافی، و یا تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی، بارداری و شیردهی ایجاد شود. التهاب ناشی از کرم های ضد بارداری و فوم و همچنین ترس و اضطراب در مورد رابطه جنسی می تواند باعث خشکی شود. مشخص نیست که دقیقا چه چیزی باعث واژینیسموس میشود، اما تصور این است که ضربه های جنسی گذشته (مانند تجاوز به عنف و یا سوء استفاده) ممکن است نقش مهمی بازی کند.

یکی دیگر از اختلالات درد جنسی در زنان vulvodynia یا تورم فرج است.

در این وضعیت، زنان احساس سوزش و درد در هنگام رابطه جنسی که می کنند که به نظر می رسد به مشکلات پوست فرج و مناطق واژن مربوط شود و علت آن ناشناخته است.

اختلال عملکرد جنسی در زنان

نظریه های متعددی در مورد اختلال عملکرد جنسی در زنان از دیدگاه های پزشکی تا دیدگاه های روانی وجود دارد. سه نظریه روانی اجتماعی عبارتند از:

• تئوری خود ادراک:
افراد در مورد خود و نگرش های خود، احساسات، و رفتارهای خود با تکیه بر مشاهدات خود از رفتارهای خارجی و کسانی که آن رفتارها را میکنند،تفکر میکنند.
• فرضیه خودتوجیهی:
هنگامیکه یک فرد برای انجام یک فعالیت از بیرون  پاداش داده میشود، علاقه ذاتی شخص کاهش پیداخواهد کرد.
• توجیه ناکافی:
بر اساس این نظریه ،ناهماهنگی شناختی کلاسیک (تناقض بین دو شناخت یا بین شناخت و رفتار ناراحتی ایجاد میکند)، این نظریه می گوید که افراد به تغییر یکی از رفتارها برای بازگرداندن ثبات و کاهش ناراحتی می پردازد.

اهمیت چگونگی اینکه رفتار یک زن،نشان دهنده ی درون اوست را، نباید دست کم گرفت.

بسیاری از زنان رابطه جنسی را سخت و طاقت فرسا و مخالف یک تجربه لذت بخش می دانند و آنها تمایل و انگیزه کافی برای شرکت در فعالیت جنسی را ندارند.

عوامل متعددی زندگی جنسی زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. که عبارتند از:

نژاد، جنسیت، قومیت، پس زمینه تحصیلات، وضعیت اقتصادی، گرایش جنسی، اوضاع مالی، فرهنگ و مذهب.

تفاوت های فرهنگی نیز در چگونگی نگرش زنان به یائسگی و تاثیر آن بر سلامت و تمایلات جنسی موثر است.
مطالعات نشان داده است که زنان آمریکایی آفریقایی تبار در مورد یائسگی خوشبینانه ترین نگرش را دارند. زنان قفقازی مضطرب ترین زنان در مورد علائم یائسگی هستند، و زنان اسپانیایی رواقی هستند.

اختلال عملکرد جنسی زنان و یائسگی

پژوهش در مورد اختلال عملکرد جنسی در زنان یائسه به دلیل تغییرات هورمونی که در طول دوره های فیزیولوژیکی خاص خود دارند، مشکل تر است.

سیستم پاسخ جنسی در زنان پیچیده است و حتی امروزه، به طور کامل شناخته نشده است. شایع ترین اختلالات جنسی در زنان که به یائسگی مرتبط شده اند عبارتند از عدم تمایل و میل جنسی که عمدتا با فیزیولوژی هورمونی همراه است. مخصوصا، کاهش استروژن باعث بروز این تغییرات در عملکرد جنسی میشود.

کاهش آندروژن نیز ممکن است نقش مهمی بازی کند. تغییرات هورمونی در طول یائسگی بر واکنش جنسی زنان از طریق چند مکانیسم موثر است.

مطالعات نشان داده اند که ۲۵ درصد از زنان یائسه قادر به تجربه ارگاسم نیستند، ۲۰٪ هیچ لذتی نمیبرند، و ۲۰٪ دیگر مشکلات خشکی واژن دارند.
علل پیری و اینکه آنها در حال انتقال به مرحله ی یائسگی هستند، به نظر می رسد باعث کاهش میل و رضایت جنسی میشود.

پیری در زنان

• پیری به طور مستقیم عملکرد جنسی زنان در دوران یائسگی را تحت تاثیر قرار میدهد.
• ظاهر افراد می تواند تاثیر منفی بر روی تمایلات و عملکرد جنسی، اعتماد به نفس جنسی داشته باشد.
• رفاه مالی می تواند وضعیت یائسگی را بهبود بخشد.
• تستوسترون، همراه با متابولیت دی هیدروتستوسترون، در عملکرد طبیعی جنسی در مردان و زنان بسیار مهم است.
• دی هیدروتستوسترون شایع ترین آندروژن در مردان و زنان است.
• سطح تستوسترون در زنان در سن ۶۰ سالگی به طور متوسط، حدود نصف آنچه که قبل از ۴۰ سالگی بوده،میشود، اگر چه این کاهش تدریجی برای اکثر زنان وجود دارد.

اختلالات جنسی جسمی و روحی بر طبق DSM

• اختلال میل جنسی (همچنین بی جنسگرایی را ببینید، که به عنوان یک اختلال طبقه بندی نشده است.)
• اختلال بیزاری جنسی (اجتناب و یا عدم تمایل برای مقاربت جنسی)
• اختلال انگیختگی جنسی زنان (عدم روانی و خیسی)
• اختلال نعوظ مرد
• اختلال ارگاسم زن
• اختلال ارگاسم مرد
• انزال زودرس
• مقاربت دردناک
• واژینیسموس

اختلالات جنسی دیگر برطبق DSM که جزو اختلالات جنسی محسوب نمیشود عبارتند از:

• پارافیلی
• PTSD به علت ختنه و یا سوء استفاده جنسی در دوران کودکی

مشکلات جنسی دیگر

• نارضایتی جنسی
• عدم تمایل جنسی
• ارضا نشدن
• ناتوانی جنسی
• بیماری های منتقله از راه جنسی
• تاخیر و یا عدم وجود انزال، با وجود تحریک کافی
• ناتوانی در کنترل زمان انزال
• عدم توانایی برای استراحت ماهیچه های واژن به اندازه کافی برای اجازه مقاربت
• عدم خیسی و روانی کافی مهبل قبل و در طول مقاربت
• درد سوزشی در فرج یا در مهبل (واژن)
• ناخرسندی یا سردرگمی مربوط به گرایش جنسی
•  افراد تراجنسی و فراجنسیتی و دوجنسیتی ممکن است قبل یا بعد از عمل جراحی، مشکلات جنسی بهمراه داشته باشند.
• سندرم تحریک جنسی مداوم
• اختلال عملکرد جنسی SSRI
• اعتیاد جنسی
• میل زیاد جنسی
• اشکالات شکل آلت تناسلی زن

درمان های اختلال عملکرد جنسی مردان

چند دهه پیش جامعه پزشکی اعتقاد داشتند که اکثر موارد اختلال عملکرد جنسی مربوط به مسائل روانی می باشند. اگر چه این ممکن است برای بعضیی از مردان درست باشد، اما اکثریت موارد در حال حاضر به علت داشتن یک علت جسمانی و یا مرتبط میباشد. اگر اختلال عملکرد جنسی بعلت روانی باشد ، روان درمانی می تواند کمک کند. اضطراب موقعیتی ناشی از یک حادثه بد یا عدم تجربه است. این اضطراب معمولا باعث افزایش ترس از فعالیت جنسی و اجتناب از آن می شود. طفره رفتن منجر به چرخه افزایش اضطراب و عدم نعوظ آلت تناسلی مرد میشود.

در برخی از موارد، اختلال در نعوظ ممکن است به علت ناهماهنگی زناشویی باشد. جلسات مشاوره ازدواج در این وضعیت توصیه می شود. تغییر در شیوه زندگی مانند قطع مصرف سیگار، مواد مخدر و یا استفاده از الکل نیز می تواند در درمان بعضی از انواع اختلال نعوظ کمک کند. داروهای خوراکی مانند ویاگرا، CIALIS و  Levitra خط اول درمان برای کمک به افراد مبتلا به اختلال نعوظ هستند. این داروها یک راه حل آسان، امن، و مؤثر برای درمان حدود ۶۰٪ از مردان را فراهم می کند. در ادامه، ممکن است به دلیل تشخیص اشتباه و یا تاریخچه ی مزمن، داروهای موثر نباشند.

نوع دیگری از دارو که روی حدود ۸۵٪ از مردان موثر است، تزریق داروی گشادکننده عروق به طور مستقیم به آلت تناسلی مرد به منظور تحریک نعوظ است. این روش اگر با درمان های دیگر استفاده شود، خطر ابتلا به نغوظ دائم و درد موضعی را افزایش میدهد. هنگامی که این درمان ها موثر نباشند، استفاده از پروتز آلت تناسلی و یا ایمپلنت آلت تناسلی ممکن است برای بیمار انتخاب شود. پیشرفت های فن آوری ،وارد کردن یک آلت تناسلی پروتز شده را یک گزینه مطمئن جهت درمان اختلال نعوظ فراهم می کند که بیمار و شریک جنسی بالاترین میزان رضایت درمان ED را دارند.

درمان های اختلال عملکرد جنسی زنان

اگر چه هیچ دارو و درمان مورد تاییدی برای پرداختن به اختلالات جنسی در زنان ساخته نشده، اما تحقیقات بسیاری در حال بررسی بمنظور اثربخشی هستند. دستگاه خلاء تنها دستگاه های پزشکی مورد تایید برای اختلالات انگیختگی و اوج لذت جنسی است. این دستگاه برای افزایش جریان خون به چوچوله و دستگاه تناسلی خارجی طراحی شده است. برای زنانی که هنگام مقاربت درد دارند، اغلب داروهای ضد درد و ضدحساسیت تجویز میشود. برای بعضی دیگر روان کننده یا لوبریکانت و یا هورمون درمانی تجویز می شود. بسیاری از بیماران مبتلا به ناتوانی جنسی در زنان اغلب به یک مشاور یا درمانگر برای مشاوره روانی اجتماعی ارجاع داده میشوند.

درمان جایگزینی هورمونی

درمان جایگزینی هورمونی (HRT) برای بهبود رضایت جنسی زنان است.

استروژن مسئول نگهداری کلاژن، الیاف الاستیک و vasoculature دستگاه ادراری میباشد که همه در حفظ ساختار واژن و تمامیت عملکردی آن مهم هستند. آنها همچنین برای حفظ pH و رطوبت مهبل مهم هستند، که هر دو به حفظ بافت رطوبتی کمک میکنند. کمبود استروژن طولانی مدت منجر به آتروفی، فیبروز، و کاهش جریان خون به دستگاه ادراری تناسلی میشود که چیزی شبیه علائم یائسگی مانند خشکی واژن و درد مربوط به فعالیت جنسی و یا مقاربت دارد. اگر چه درمان های جایگزینی استروژن (ERT) و HRTs نشان داده است که در درمان آتروفی واژن موثر بوده است، اما این این درمان تاثیری بر افزایش میل جنسی و یا فعالیت جنسی نداشته است. بنابراین، بسیاری از زنان با اختلالات جنسی، بی توجه باقی می مانند.

دو دسته گسترده ای وحود دارد که به مدیریت جنسی در دوران یائسگی می پردازد:

درمان دارویی که در این درمان، تمرکز روی مشکلات و مداخلات روان شناختی است. از آنجا که سیستم تناسلی زن بسیار پیچیدگی دارد، که شامل یک جنبه روانی نیز میشود، تعجب آور نیست که دارویی مثل ویاگرا برای زنان یافت نشده است. درمان و مدیریت عملکرد جنسی در طول دوره یائسگی ،منحصر به فرد و بر اساس زمینه ی سلامتی و نیازهای فعلی او میباشد. آندروژن درمانی یک روش درمان دارویی است که برای دلزدگی جنسی استفاده می شود (HSDD ). این روش به طور کلی معمولا در میان زنانی ست که oophorectomy داشته اند و یا کسانی که در دوره ی پس از یائسگی هستند. با این حال، مانند بسیاری از درمان ها، این نیز مورد بحث است.

یک مطالعه نشان داد که پس از یک دوره ی ۲۴ هفته ای، آن دسته از زنانی که مصرف آندروژن داشتند، میزان قابل توجهی بالاتر از میل جنسی نسبت به گروه های دیگر داشتند. البته عوارض جانبی استفاده از آندروژن شامل هیروتیسم، آکنه ، ploycythaemia، افزایش لیپوپروتئین با چگالی بالا، خطرات قلبی عروقی، و امکان هیپرپلازی آندومتر در زنان بدون هیسترکتومی میشود. درمان های جایگزین شامل ژل و کرم استروژن موضعی است که می توان به فرج و یا منطقه مهبل (واژن) برای درمان خشکی واژن و آتروفی استفاده کرد.