میوه به

(تیره ی گلسرخ) ؛ درخت یا درختچه ای با شاخه های پرز دار و برگ های بیضی شکل و متناوب است . این پرز ها در پشت برگ ها نیز وجود دارد . گل های صورتی رنگ و زیبای آن به طور جداگانه و با پایه کوتاه روی شاخه ها قرار دارند و عطر خوشایندی نیز دارند . میوه ی آن گوشتدار ، معطر و پوشیده از کرک است . موطن اصلی این گیاه قفقاز بوده که از آنجا به تدریج از طریق کشور های حوزه ی مدیترانه به اروپای مرکزی آمده و گسترده شده است . این گیاه در قدیم نماد اقبال ، باروری و عشق بود و به عنوان گیاه دارویی برای آن ارزش زیادی قائل بودند .

میوه ی این گیاه و دانه های درون آنرا برای مصارف دارویی جکع آوری می کنند . به را وقتی کاملا رسید ، می چینند و بعد مدتی آنرا به حال خود می گذارند و سپس به قطعات کوچک تر بریده و در حداکثر ۵۰ درجه آنرا خشک می کنند . به دارای قند ، پکتین ، ویتامین C ، اسانس روغنی ، تانن و اسید های آلی است . از دم کرده ی آن در صورت وجود ناراحتی های معده ، گلودرد ، اسهال و خونریزی استفاده می شود . دانه های خشک شده ی آن محتوی ۲۲ درصد مواد لعابی ، روغن ، نوعی گلوکوزید ، آمیدالین و تانن است . از آنها به صورت دم کرده یا جوشانده به مقدار ۱ تا ۳ دانه در یک فنجان آب علیه سرفه ، کاتاره معده یا روده استفاده می شود . دانه های خشک شده ی آن را در تهیه پانسمان های خنک کننده و لزج برای زخم ها ، ورم های مفصلی و شقاق سینه یا دست به کار می برند .

از به تازه در تهیه مربا ، کمپوت ، ژله و شربت استفاده می شود