بدون طحال زندگی کردن امکان پذیر است؟
طحال یک عضو داخل شکمی است که در سمت چپ قسمت فوقانی شکم، در کنار معده و بالای کلیه چپ قرار گرفته است.
طحال کاملا توسط دنده تحتانی قفسهسینه محافظت میشود و در حالت طبیعی، نمیتوان آن را از طریق جدار شکم لمس کرد.
وزن طحال، در بزرگسالان ۷۵ تا ۱۵۰ گرم است و در هر دقیقه، حدودا ۳۰۰ میلیلیترخون از آن عبور میکند. بنابراین یک بافت کاملا پرخون محسوب میشود.
طحال در دورانهای مختلف زندگی وظایف کاملا متفاوتی را بر عهده میگیرد: در دوران جنینی و در ماههای پنجم تا هشتم بارداری، به عنوان یک مرکز خونساز عمل میکند و گلبولهای سفید و قرمز خون را میسازد.
پس از تولد، مغز استخوان به عنوان مرکز خونسازی عمل می کند و این فعالیت طحال خاموش میشود. در عین حال، قابلیت تبدیل به بافتهای خونساز همواره در طحال باقی میماند و در برخی بیماریها که مغز استخوان دیگر نمی تواند سلولهای خونی را بسازد، سلولهای طحال مجددا شروع به فعالیت خونسازی میکنند.
ولی این فعالیت، معمولا فاقد ارزش بالینی است و تنها موجب بزرگ شدن بیش از حد طحال و بروز عوارض ناشی از آن میشود.
محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید)
وظایف طحال چیست؟
پس از تولد و در سنین کودکی، طحال، منبع عمده و محل استقرار سلولهای لنفوسیت B (یک نوع گلبول سفید) محسوب میشود و نقش مهمی را در پاسخهای ایمنی بدن ایفا میکند. لنفوسیتهای B که در طحال استقرار یافتهاند، در پاسخ به میکروبها و عوامل خارجی، شروع به ترشح پادتن یا آنتی بادی میکنند.
سلولهای ماکروفاژی که در طحال استقرار یافتهاند، خون را از سلولهای غیر طبیعی پاک می کنند.
افرادی که به هر علت، طحال شان برداشته شده است، باید واکسن ضد برخی میکروب های خاص را دریافت کنند.
گلبولهای قرمزی که دارای اشکال غیر طبیعی هستند، یا آنهایی که بیش از اندازه پیر شدهاند و همچنین پلاکتهای غیر طبیعی، توسط طحال از گردش خون برداشته میشوند. هر روز، ۲۰ میلیلیتر گلبول قرمز فرسوده توسط طحال جمعآوری و از گردش خون خارج میشوند.
به طور طبیعی، یک سوم از کل پلاکتهای بدن، در طحال ذخیره شدهاند که در موارد لزوم، میتوانند به گردش خون وارد شوند.
زندگی بدون طحال یا با طحال چه فرقی میکند؟
با وجود اعمالی که طحال انجام می دهد باید گفت که فعالیتهای این عضو در افراد بالغ، توسط اعضای دیگر، نظیر کبد و مغز استخوان هم قابل انجام است، بنابراین برداشتن طحال در بزرگسالان، معمولا عارضه عمدهای ایجاد نمیکند.
در کودکان، با توجه به نقش طحال در ایجاد پاسخهای ایمنی، برداشتن طحال باید با دقت بیشتری صورت گیرد، زیرا حذف این عضو در سنین کودکی، با کاهش توانایی ساخت آنتیبادی در بدن، موجب استعداد ابتلا به برخی عفونتهای خاص میشود.
طحال چگونه آسیب می بیند؟
طحال، کاملا در مجاورت دندههای نهم تا دوازدهم قرار گرفته است. آسیب طحال و پارگی آن، یک مشکل شایع در تصادفات و ضرباتی است که به سمت چپ شکم و قفسهسینه وارد میشود.
مهمترین خطری که در این موارد بیمار را تهدید میکند، خونریزی شدید از بافت پرخون طحال به داخل شکم است، بدون اینکه خونریزی در سطح بدن دیده شود.
تشخیص خونریزی داخلی، در این موارد از اهمیت فوقالعاده زیادی برخوردار است، زیرا در بسیاری از موارد، برای کنترل آن نیاز به اعمال جراحی وجود دارد. در صورت پارگی طحال، گاهی نیاز به برداشتن کامل این عضو پیش میآید.
در برخی بیماریها، برداشتن طحال یا اسپلنکتومی، یکی از پایههای درمانی محسوب میشود.
این بیماریها یا مستقیما در نتیجه عملکرد غیر طبیعی طحال به وجود می آیند و یا کارکردهای طحال موجب تشدید یا استمرار آنها میشود.
مواقعی که طحال برداشته میشود
گاهی طحال، عملکرد پاکسازی خون را بیش از حد لازم انجام میدهد و نه تنها سلولهای معیوب و فرسوده را از گردش خون خارج میکند، بلکه بسیاری از سلولهای سالم را نیز از بین میبرد. این حالت که “هیپراسپلنیسم” نامیده میشود، با برداشتن طحال، بهبود می یابد.
در بیماریهای همولیتیک، که نوعی کمخونی ناشی از متلاشی شدن زودهنگام گلبولهای قرمز خون است، گاهی برداشتن طحال، به کاهش کمخونی کمک میکند.
زندگی بدون طحال در چه مواقعی کمک میکند؟
برداشتن طحال و زندگی بدون طحال در موارد پیشرفته تالاسمی، کمخونی داسیشکل و کمخونیهای همولتیک خودایمنی، به بهبود بیماری کمک میکند.
افرادی که به هر علت، طحالشان برداشته شده است، باید واکسن ضد برخی میکروبهای خاص را دریافت کنند، زیرا حتی در بزرگسالان نیز کارکردهای طحال نباید کاملا بیاهمیت تلقی شود و نقش طحال در دستگاه ایمنی بدن را باید همیشه در نظر داشت.
آنتیبادیهایی که در طحال ترشح میشوند، به خصوص علیه باکتریهایی که دارای کپسول هستند، موثرند و بیمارانی که طحال شان برداشته شده است، مستعد ابتلا به عفونت باکتریهایی نظیر پنوموکوک و هموفیلی هستند.
واکسیناسیون مناسب و رعایت اصول پیشگیری، احتمال وقوع این عفونت را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد.
بیماریهای طحال
– اسپلنومگالی: بزرگ شدن بیش از حد طحال
– هایپراسپلنیسم: فعالیت بیش از حد طحال
– آسپلنیسم: نبودن طحال یا فقدان کارکرد آن
سلام بر اثر تصادف سه سال پیش طحالم را ازدست داده ام واکسن ضد میکروبی طحال را هر چند سال یک بار باید تزریق کنم با تشکر فرناز
سلام من هم تازه طحالم را برداشتم میشه منو راهنمایی کنید چه دارویی باید بخورم ممنوم
انشاءالله خدا شفا بده
سلام میخواستم بگم اون قسمت که نوشتید مستعد ابتلا به هموفیلی هستند اشتباهه. من خودم هموفیلی هستم و این بیماری فقط و فقط یک بیماری خاص ارثی می باشد و فقط از طریق ارث منتقل میشود نه از هیچ راه دیگه ای
باسلام *داداشم ۲۶ سالشه پلاکت خونش خیلی کم شده زیر هزاره دکتر گفته اگه با دارو خوب نشد باید طحال رو بردارن ایا این عملو انجام بده براش مشکلی پیش نمیاد عوارض این عمل در اینده چیه ؟ *منون میشم جواب بدین
سلام. من هم در ٢٠ سالگی این مشکل رو داشتم و در نهایت طحالم رو برداشتم. الان ۴۶ سالمه و خدا رو شکر مشکلی نداشتم. اما میگن باید واکسن های برخی میکروب ها زده بشه. من اونم نزدم.
اصلن این کار رو نکن , عوارض خیلی بدی داره برداشتن طحال
My father got pain in left side and he believes that has to be Tahhal . he is 72 years old , got high blood , type 2 diabetes what should we do ? ???
امروز از صبح تا حالا زیر قبرغه چپم چنان درد میکند که نمیتوانم بگویم نیدانم چرا جستجو کردم که این چی است متوجه طحال است ایا این برایم خطر افرین است یا اینکه ولش کنم البته اینکه در زمانیکه من گرسنه هستم فشارخون ام پایین میرود ایا این تاثیر گرسنگی باشد یا اینکه دنبالش بگردم ؟ اگر جواب مرقوم دارید خوشحال میشم